Grzybicze infekcje intymne to powszechny i co gorsza – powtarzający się problem wśród damskiej części społeczeństwa. Pacjentki coraz częściej po poradę zgłaszają się bezpośrednio do apteki. Dotychczas niezwykle popularne były terapie, wymagające kilkudniowego stosowania odpowiednich substancji leczniczych. Warto pamiętać, że dostępne są również terapie jednodawkowe. Czy są one równie skuteczne? I czy wybór konkretnej substancji leczniczej ma w tym przypadku znaczenie?
INFEKCJA INTYMNA A OCZEKIWANIA PACJENTEK
Infekcje intymne o podłożu grzybiczym to niezwykle częsta dolegliwość wśród kobiet. Przyjmuje się, że 75% z nich doświadczy tego typu schorzenia przynajmniej raz w swoim życiu, a u połowy pojawi się ono ponownie [1]. Odczuwane w tym czasie przez kobiety dolegliwości, tj.: ból, swędzenie i upławy wymuszają niejako chęć szybkiej eliminacji przyczyny choroby, którą w tym przypadku najczęściej są grzyby z rodzaju Candida albicans [1,2,3,4].
Pacjentki dotknięte zakażeniem grzybiczym oczekują szybkiej i skutecznej farmakoterapii, niezwiązanej z potencjalnymi działaniami niepożądanymi. Aby tego dokonać, rekomendacja farmaceuty powinna uwzględniać substancję:
- skuteczną,
- najlepiej w formie terapii jednodawkowej, której skuteczność będzie co najmniej tożsama jak terapii kilkudniowych,
- wysoce bezpieczną.
Wśród obecnych na rynku farmaceutycznym substancji bez wątpienia jest taką klotrimazol [5,6,7].
DLACZEGO AKURAT KLOTRIMAZOL?
W niepowikłanym grzybiczym zapaleniu pochwy i sromu rekomendowaną terapią leczniczą są miejscowe azole [8]. Klotrimazol przez wielu uważany jest za lek I rzutu w tego typu schorzeniach i stanowi doskonałą alternatywę dla leków doustnych, gdyż jest od nich dużo bezpieczniejszy (praktycznie nie wykazuje działania ogólnoustrojowego) [7,9]. Kwestia bezpieczeństwa powinna być szczególnie brana pod uwagę w kontekście młodych pacjentek w wieku rozrodczym. Klotrimazol nie wykazuje wpływu na płodność, co potwierdziły badania na zwierzętach [10]. Jest to niewątpliwie duża zaleta tej substancji leczniczej, zważywszy na fakt, że powszechnie dostępny fentikonazol nie powinien być stosowany przez kobiety w wieku rozrodczym, które nie korzystają z antykoncepcji [11].
Kolejną przewagą klotrimazolu nad innymi substancjami z tej grupy jest jego wysoka skuteczność w terapii przeciwgrzybiczej. Eradykacja Candida albicans z miejsc zmienionych chorobowo sięga prawie 90% przypadków, co w sposób znaczący zmniejsza ryzyko ponownej infekcji w krótkim odstępie czasu [5,6,12].
1 TABLETKA WYSTARCZY?
Zalecenia WHO i PTG rekomendują w przypadku kandydozy pochwy stosowanie terapii jednodawkowej klotrimazolem, w dawce 500 mg [13]. Dla niektórych pacjentek tak krótka terapia nie wydaje się w pełni skuteczna. Badania potwierdzają jednak tożsamą, a w niektórych aspektach nawet większą skuteczność w porównaniu ze stosowaniem mniejszych dawek klotrimazolu przez kilka dni [14,15]. Zgodnie z danymi literaturowymi:
- szybkość eradykacji Candida albicans jest nieco większa przy zastosowaniu pojedynczej dawki 500 mg niż trzydniowej kuracji po 200 mg,
- prawdopodobieństwo nawrotu objawów jest mniejsze po zastosowaniu I dawki substancji leczniczej,
- odsetek wyleczonych pacjentek jest ogólnie rzecz biorąc większy w przypadku terapii jednodawkowej [14,15].
Wskazane powyżej pozytywne cechy farmakoterapii klotrimazolem w wysokiej dawce wynikają również pośrednio z tego, że nawet po 72 godzinach od aplikacji miejscowej substancja ta jest obecna w miejscu podania w stężeniu wystarczającym do efektywnego działania przeciwgrzybiczego [16].
Biorąc pod uwagę wyszczególnione doniesienia naukowe terapia kandydozy miejsc intymnych pojedynczą dawką 500 mg klotrimazolu wydaje się rozsądnym i opartym na faktach medycznych zaleceniem w tego typu schorzeniach.
Literatura:
- Vulvovaginal candidosis: contemporary challenges and the future of prophylactic and therapeutic approaches, Shu Yih Chew, Leslie Thian Lung Than, Mycoses, 2016, 59, 262-273
- Nawrotowe zapalenie sromu i pochwy – porady dotyczące leczenia, Merida Miller, Ginekologia po Dyplomie 2014; 16(5): 59-68
- Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w sprawie leczenia ostrego i nawrotowego grzybiczego zapalenia pochwy i sromu – stan wiedzy na 2008 rok, Jan kotarski, Krzysztof Drews, Romuald Maleszka, Tomasz Rechberger, Jarosław Woroń, Jacek Tomaszewski, Ginekol Pol. 2008, 79, 638-652
- Przegląd preparatów najczęściej stosowanych w leczeniu chorób grzybiczych, Marta Szymańska, Andrzej Baranowski, Dariusz Płachta, Biuletyn Wydziału Farmaceutycznego AMW, 2007, 1, 1-12
- The frequency of Candida infections in pregnancy and their treatment with clotrimazole, W. Freich, A. Gad, Current Medical Research and Opinion, Vol.4, No 9, 1977
- Treatment of vaginal candidiasis for the prevention of preterm birth: a systematic review and meta-analysis, Christine L Roberts, Charles S Algert, Kristen L Rickard, Jonathan M Morris, Systematic Reviews (2015)4:31
- Prevalence of vulvovaginal candidiasis in gynecological practices in Germany: a retrospective study of 954,186 patients, Louis Jacob, Mara John, Matthias Kalder, Karel Kostev, Current Medical Mycology 2018, 4(1): 6-11
- Fenticonazole activity measured by the methods of the European Committee on Antimicrobial Susceptibility Testing and CLSI against 260 Candida Vulvovaginitis isolates from two european regions and annotations on the prevalent genotypes, Stavroula Antonopoulou, Michel Aoun, Evangelos C. Alexopoulos, Stavroula Baka, Emanuel Logothetis, Theodoros Kalambokas, Andreas Zannos, Konstantine Papadias, Odysseas Grigoriou, Evangelia Kouskouni, Aristea Velegraki, Antimicrob Agents Chemother. 2009, 53(5): 2181-2184
- Antifungal drugs in pregnancy: a review, Varsha V Moudgal, Jack D Sobel, Expert Opin. Drug Saf. (2003) 2(5): 475-483
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Canesten
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Gynoxin Uno
- Comparison of single administration with an ovule of 600mg fenticonazole versus a 500mg clotrimazole vaginal pessary in the treatment of vaginal candidiasis, W. Wiest, E. Azzollini, R. Ruffmann, Enrico Colli, The Journal of International Medical Research 1989; 17: 369-372
- Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie zakażeń przenoszonych drogą płciową w położnictwie i ginekologii, Przegląd Menopauzalny 4/2004
- Therapeutic results obtained in vaginal ycoses after single-dose treatment with 500mg clotrimazole vaginal tablets, F. Fleury, D. Hughes, R. Floyd, Am J Obstet Gynecol, Vol 152, Number 7, Part 2, 1985
- Treatment of vaginal candidosis with a single 500-mg clotrimazole pessary, Ian Milsom, Lars Forssman, BR J Vener Dis 1982; 58: 124-6
- Vaginal secretion levels after 6 days, 3 days and 1 day of treatment with 100, 200 and 500mg vaginal tablets of clotrimazole and their therapeutic efficacy, W. Mendling, M. Plempel, Chemotherapy 28(Suppl.1): 43-47 (1982)