Sen jest bardzo istotnym elementem prawidłowej homeostazy ludzkiego organizmu. Niestety obserwuje się obecnie wzrostową tendencję do występowania zaburzeń snu pod różnymi postaciami [1]. I choć problem ten wykazuje większą częstotliwość u ludzi starszych, to nie omija jednak i młodszej części społeczeństwa.
Dane zebrane na podstawie licznych badań wskazują, że coraz więcej młodych ludzi uskarża się na problemy ze snem. Dlaczego?
JAKA JEST SKALA PROBLEMU ZE SNEM W POPULACJI LUDZI MŁODYCH?
Wbrew powszechnym opiniom ludzie młodzi są często bardziej narażeni na problemy ze snem niż pozostałe grupy społeczne. Co więcej – wykazują się większą podatnością na ich występowanie. W Polsce nawet 63% osób poniżej 25 r.ż. może mieć zaburzenia snu, a blisko 44% populacji osób do 30 r.ż. skarży się na trudności z zasypianiem [1]. Skala problemu wydaje się być zatem naprawdę ogromna.
Ciekawe wnioski płyną z badania, którym objęci zostali studenci kilku warszawskich uczelni. Zgodnie z jego wynikami:
- 48% z nich miało trudności z zasypianiem,
- 58% z nich budziło się w nocy, a więc doświadczało przerywanego snu,
- aż 61% z nich budziło się rano, jednocześnie nie czując się zregenerowanymi/wypoczętymi [1].
Wyniki te wydają się być zgodne z innymi badaniami, wg. których 30% populacji ogólnej przesypia dziennie tylko 4–6 godzin [2]. A co bardziej istotne – tylko 9% osób z grupy wiekowej 18–24 lata śpi co najmniej przez 9 godzin w ciągu dnia [2].
Z CZEGO WYNIKAJĄ PROBLEMY ZE SNEM W GRUPIE LUDZI MŁODYCH?
Wspomniana już grupa studentów jako główne powody zaburzeń snu wskazała:
- zajęcia na uczelni do późnych godzin wieczornych – 52%,
- problemy rodzinne/emocjonalne – 49%,
- problemy na uczelni – 44%,
- trudności w pracy – 24%,
- spotkania towarzyskie – 47% [1].
Jak widać wymienione wyżej problemy można przyporządkować do szerokiej grupy czynników stresogennych, związanych z przemęczeniem młodego organizmu i nieregularnym trybem życia. Stres to wszak częsta przypadłość ludzi młodych, wynikająca najczęściej z problemów w szkole/uczelni (44%), w pracy (27%) czy z sytuacji domowej (21%) [3].
Nie należy zapominać również o tym, że stres potęguje ryzyko wystąpienia bezsenności. Z kolei bezsenność (zwłaszcza długo się utrzymująca) staje się czynnikiem stresogennym [4]. W ten sposób obserwuje się błędne koło, które może nieść ze sobą niekorzystne konsekwencje zdrowotne.
JAKIE SĄ KONSEKWENCJE NIEWYSPANIA W KONTEKŚCIE JAKOŚCI CODZIENNEGO ŻYCIA?
Jak ważny jest sen nie trzeba chyba przekonywać nikogo. Wynika to chociażby z badania wśród populacji polskiej, które to zdaje się potwierdzać to stwierdzenie – zwłaszcza w kontekście osób młodych. To w tej grupie wiekowej blisko 7% jej reprezentantów byłoby w stanie zapłacić za „dobry sen” ponad 1500 zł [2]!
Brak prawidłowego snu w ciągu nocy odbija się czkawką na czynnościach dnia codziennego. 45% respondentów zgodnie stwierdziło, że niewysypianie się jest przyczyną odwoływania przez nich spotkań towarzyskich. Z kolei 29% osób badanych zmuszonych jest do zrezygnowania chociażby z zajęć na siłowni [2].
Problemy ze snem to także problemy z normalnym funkcjonowaniem w pracy:
- dla 29% ankietowanych niewyspanie było przyczyną zasypiania w pracy,
- 48% osób wiąże problemy ze snem z obniżeniem koncentracji [2].
Jeśli do tego wszystkiego dołożyć też fakt, że brak prawidłowego snu jest przyczyną częstszych kłótni (33% osób przyznaje, że niewyspani częściej krzyczą na członków swojej rodziny) – to mamy gotowy scenariusz na „życiowy dramat”, bez happy endu…
CZY ZABURZENIA SNU ODBIJAJĄ SIĘ NA ZDROWIU ORGANIZMU?
Wśród możliwych niekorzystnych skutków dla zdrowia przeciągającego się stresu i związanych z nim zaburzeń snu wymienia się:
- wzrost ryzyka rozwoju otyłości i cukrzycy [5],
- wzrost ryzyka rozwoju nadciśnienia tętniczego i incydentów sercowo-naczyniowych [5],
- spadek nastroju i pogorszenie funkcji poznawczych [3, 6],
- wzrost częstości występowania zaburzeń psychosomatycznych, wraz z rozwojem depresji czy stanów lękowych; te z kolei potęgują występowanie problemów z zasypianiem i pogarszają znacząco jakość życia [5, 7].
CO MOŻNA ZROBIĆ, ABY ZREDUKOWAĆ PROBLEMY ZE SNEM?
Przede wszystkim należy zachowywać właściwą „higienę snu”. Niestety często jest ona nieprzestrzegana. Zgodnie z wynikami ankiety przeprowadzonej wśród populacji polskiej aż 49% badanych błędnie uważa, że oglądanie telewizji przed snem pomoże im zasnąć [2]. Co gorsza – 35% z nich spożywa przed snem alkohol, mając nadzieję, że ułatwi im to zasypianie [2].
Z pomocą przyjść mogą również stosowane powszechnie substancje ułatwiające zasypianie i zapewniające dobrą jakość snu. Ważne, zwłaszcza w kontekście ludzi młodych – aby nie wykazywały tendencji do rozwoju uzależnienia! Do takich związków z pewnością zaliczyć można:
- Melatoninę, która ma niepodważalny wysoki poziom bezpieczeństwa [8].Stres, przemęczenie i nieregularny rytm dnia, które często towarzyszą ludziom młodym wpływają na zaburzenia wydzielania melatoniny. Zbyt mało melatoniny wiąże się z zaburzeniami snu, a także wpływa na wzrost ryzyka rozwoju nadciśnienia czy w dalszej konsekwencji niewydolności serca [8]. Dlatego też uzupełnienie jej ilości wśród ludzi młodych wydaje się być właściwym postępowaniem w celu łagodzenia pojawiających się w tej grupie problemów ze snem, zwłaszcza wynikających z trudności w zasypianiu.
- Męczennicę cielistą (Passiflora incarnata).
Związki zawarte w tej roślinie łagodzą objawy stresu i ułatwiają łagodzenie zaburzeń snu [7]. Co ważne – passiflora nie ma potencjału uzależniającego! [6, 7]. - Pozłotkę kalifornijską (Eschscholzia californica).
Alkaloidy zawarte w tej roślinie łagodzą objawy towarzyszące stresowi, dzięki czemu ułatwiają zdrowy sen [9]. - Melisę lekarską (Melissa officinalis).
Melisa ma już ugruntowaną pozycję, jeśli chodzi o łagodzenie stresu i działanie p/lękowe [4]. Badania nad ekstraktem z liści melisy dowodzą, że:
- zmniejsza ona pobudzenie (o 35%),
- zmniejsza ilość problemów ze snem (o 42%) [4].
Zastosowanie opisanych powyżej związków pozwala na ograniczenie trudności w zasypianiu, wspomaga właściwą regenerację w trakcie snu oraz umożliwia nieprzerywany sen. Te wszystkie 3 korzyści daje zastosowanie preparatu Novanoc, którego unikalny skład opiera się na wymienionych wyżej składnikach. Już 1 tabletka dziennie przed snem pozwala bez efektu przyzwyczajenia złagodzić dolegliwości, stające na drodze do prawidłowego snu. Dzięki temu rano można obudzić się wyspanym i pełnym energii, aby stawiać czoło trudnościom dnia codziennego.
Potwierdzeniem wysokiej jakości i skuteczności preparatu Novanoc niech będą wyniki badania, w którym ponad 90% uczestników potwierdziło poprawę jakości snu po zastosowaniu produktu [10].
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
mgr farm. Mateusz Jabłoński
SAPL.CSTN.20.03.0335
Literatura:
- Występowanie zaburzeń snu wśród studentów, Barbara Katarzyna Błońska, Joanna Gotlib, Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego i Narodowego Instytutu Leków w Warszawie, Rzeszów 2012, 4, 485-497.
- World sleep day „Be better in bed” survey Poland key findings summary, Sanofi.
- Stres a ryzyko wystąpienia depresji u ludzi młodych w przedziale wiekowym 20-35 lat, Beata Jurkiewicz, Małgorzata Kołpa, Problemy Pielęgniarstwa 2015; 23(1): 13-19.
- Pilot trial of Melissa officinalis L. leaf extract in the treatment of volunteers suffering from mild-to-moderate anxiety disorders and sleep disturbances, Julien Cases, Alvin Ibarra, Nicolas Feuillere, Marc Roller, Samir G. Sukkar, Mediterr J Nutr Metab (2011) 4:211-218.
- Rozpowszechnienie i konsekwencje bezsenności w populacji pediatrycznej, Magda Kaczor, Michał Skalski, Psychiatr. Pol. 2016; 50(3): 555-569.
- Melissa officinalis and Passiflora caerulea infusion as physiological stress decreaser, Karina Feliu-Hemmelmann, Francisco Monsalve, Cesar Rivera, Int J Clin Exp Med 2013; 6(6-): 444-451.
- Improvement of stress resistance and quality of life of adults with nervous restlessness after treatment with a passion flower dry extract, Judith Gibbert, Fabian Kreimendahl, Jennifer Lebert, Reinhard Rychlik, Inga Trompetter, Complement Med Res 2017; 24: 83-89.
- Melatonin in heart failure: a promising therapeutic strategy, Federic Nduhirabandi, Gerald J. Maarman, Molecules 2018, 23, 1819.
- European Medicines Agency – Ziele pozłotki kalifornijskiej – streszczenie dla ogółu społeczeństwa, 2015.
- A combination of melatonin, vitamin B6 and medicinal plants in the treatment of mild-to-moderate insomnia: A prospective pilot study, Patrick Lemoine, Jean-Christophe Bablon, Christele Da Silva, Complementary Therapies im Medicine 45 (2019); 104-108.