Do apteki przychodzi pan Tomasz, lat 30, który wyjeżdża ze swoją żoną na 14-dniowy urlop do Wietnamu. Obawia się tego, że tłuste i ostre jedzenie, jakie dostępne jest w tym kraju, wywoła u niego objawy choroby refluksowej przełyku, z którymi zmaga się od kilku lat. Zdaje sobie sprawę, że są one spowodowane jego niską aktywnością fizyczną oraz nadwagą. Od kilku lat stara się zrzucić zbędne kilogramy, jednak współwystępująca u niego astma nie ułatwia realizacji celu. Na początku terapii choroby refluksowej przełyku pan Tomasz z powodzeniem stosował mleczko na zgagę i tabletki do ssania zobojętniające kwas solny w żołądku. Były one skuteczne, jednak aby osiągnąć zadowalający efekt, pacjent musiał stosować je nawet kilka razy na dobę. Ostatnio objawy refluksowe nasiliły się, występują częściej i odbierane są przez pacjenta jako bardziej intensywne. Pan Tomasz prosi o lek, który będzie redukował nieprzyjemne objawy refluksu, a jednocześnie działał dłużej, niż produkty zobojętniające. Ponieważ zgagi epizodycznie doświadcza także żona pana Tomasza, pacjent prosi również o preparat łagodzący zgagę, który będzie odpowiedni dla niej.
Nadwaga oraz niska aktywność fizyczna to jedne z czynników predysponujących do rozwoju choroby refluksowej przełyku i występowania charakterystycznych dla niej objawów, w tym zgagi [2,4]. Stosowanie przez pana Tomasza produktów zobojętniających kwas solny w postaci mleczka lub tabletek do ssania, w jego przypadku nie jest działaniem optymalnym. Preparaty te charakteryzują się zdolnością do szybkiego łagodzenia zgagi, jednak są niewystarczające w bardziej zaawansowanych postaciach refluksu żołądkowo-przełykowego. Z tego względu ich zastosowanie w monoterapii powinno być ograniczone do łagodnych i sporadycznie występujących objawów refluksu [6]. Do farmakoterapii pana Tomasza powinien zostać włączony lek z grupy antagonistów receptora histaminowego H2, a jeśli jego działanie okaże się niewystarczające – inhibitor pompy protonowej [4]. Jedynym dostępnym aktualnie na polskim rynku antagonistą H2 jest famotydyna. Właśnie preparat zawierający famotydynę (Famotydyna Ranigast), farmaceuta zaproponował Panu Tomaszowi.
Famotydyna to substancja lecznicza mająca zdolność do blokowania receptorów H2 znajdujących się w komórkach okładzinowych żołądka. Dzięki temu hamuje ona wydzielanie produkowanego przez nie kwasu solnego, zarówno spoczynkowe jak i stymulowane pokarmem. Ma także zdolność do zmniejszania objętości soku żołądkowego i aktywności zawartej w niej pepsyny [6]. Co ważne działanie famotydyny utrzymuje się do 12 godzin [7]. Ponadto famotydyna nie wpływa na układ cytochromu P-450, przez co nie wchodzi w interakcje z lekami przez niego metabolizowanymi. Skuteczność kliniczna famotydyny jest niezależna od przyjmowania pokarmu. Stąd w przeciwieństwie do inhibitorów pompy protonowej, może być stosowana również po posiłku [6,7].
Dla żony pana Tomasza, farmaceuta polecił preparat zawierający substancje zobojętniające kwas solny, który występuje w postaci tabletek do ssania (Ranigast SOS). Składniki w nim zawarte mają zdolność do zobojętniania wytwarzanego w żołądku kwasu solnego, jak i wytwarzania bariery ochronnej na powierzchni śluzówki żołądka. Ich działanie jest szybkie, lecz krótkotrwałe (do 4 godzin). Preparaty zobojętniające kwas solny występują także w postaci mleczka do picia. Ze względu na lot samolotem, dużo praktyczniejszym wyborem będą jednak tabletki do ssania [8].
FAM-RAN/127/04-2023
Literatura:
- Waśko-Czopnik D. Choroba refluksowa przełyku- jak diagnozować i leczyć w gabinecie lekarza POZ. Lekarz POZ 2020; 2: 119-126.
- Korzonek M, Dziergas A, Kuczyńska M. Choroba refluksowa przełyku- problem wciąż aktualny. Forum Medycyny Rodzinnej 2014; 8 (5): 201-210.
- Banks M. Choroba refluksowa przełyku: najnowsze badanie i postępowanie. Clinical Medicine 2009; 6 (9): 600-604.
- Gąsiorowska A, Janiak M, Waśko-Czopnik D, Skrzydło-Radomańska B, Drobnik J, Mastelarz-Migas A, Rydzewska G. Postępowanie u pacjentów z objawami choroby refluksowej przełyku- rekomendacje dla lekarzy rodzinnych, Lekarz POZ 2019; 3-4: 245-265.
- Dąbrowski D. Nowości w dziedzinie hamowania wydzielania kwasu solnego w żołądku. Gastroenterologia Kliniczna 2014; 6 (4): 127-133.
- Kurpas D. Famotydyna w praktyce lekarza rodzinnego. Świat Medycyny i Farmacji 2020; 9: 36-41.
- Karta Charakterystyki Produktu Leczniczego Ranigast Famotydyna.
- Ulotka wyrobu medycznego Ranigast SOS; po konsultacji z lekarzem
Famotydyna Ranigast (Famotidinum). Skład i postać: Każda tabletka powlekana zawiera 20 mg famotydyny (Famotidinum). Substancja pomocnicza o znanym działaniu: czerwień koszenilowa (E124). Tabletka powlekana. Tabletki powlekane, barwy różowej, okrągłe, obustronnie wypukłe. Wskazania: Krótkotrwałe objawowe leczenie dolegliwości żołądkowych niezwiązanych z chorobą organiczną przewodu pokarmowego, takich jak: niestrawność, zgaga, nadkwaśność. Dawkowanie i sposób podawania: Dorośli. Produkt wskazany jest w doraźnym leczeniu dolegliwości dyspeptycznych u pacjentów dorosłych. W przypadku wystąpienia objawów niestrawności zwykle stosuje się 1 tabletkę 20 mg na dobę. W razie nawrotu dolegliwości można zastosować 1 tabletkę 20 mg 2 razy na dobę. Dobowa dawka leku nie powinna być większa niż 40 mg (2 tabletki). Produktu nie należy stosować dłużej niż 2 tygodnie. Jeśli dolegliwości nie ustępują po 2 tygodniach leczenia, należy bezzwłocznie zweryfikować diagnozę. Stosowanie u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek. Ze względu na to, że famotydyna jest wydalana głównie przez nerki, należy zachować ostrożność u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek. Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek powinni skonsultować się z lekarzem przed zastosowaniem produktu, gdyż może okazać się konieczne zmniejszenie dawki o połowę lub wydłużenie okresu pomiędzy podaniem kolejnych dawek do 36-48 godzin. Produkt jest przeciwwskazany u pacjentów z niewydolnością nerek. Stosowanie u pacjentów w podeszłym wieku. Nie ma konieczności zmiany dawkowania u pacjentów w podeszłym wieku. Stosowanie u dzieci i młodzieży. Nie ustalono bezpieczeństwa i skuteczności stosowania famotydyny u dzieci. Produktu nie należy stosować u dzieci i młodzieży. Sposób podawania. Podanie doustne. Tabletkę należy połknąć w całości, popijając niewielką ilością wody. Produkt można przyjmować niezależnie od posiłków. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Zaobserwowano nadwrażliwość krzyżową w tej grupie związków, w związku z tym nie należy podawać famotydyny pacjentom u których stwierdzono nadwrażliwość na inne produkty z grupy antagonistów receptorów H2 w wywiadzie. Niewydolność nerek. Ostrzeżenia i zalecane środki ostrożności: Leczenie antagonistami receptora histaminowego H2, w tym m.in. famotydyną, może maskować objawy raka żołądka i opóźniać właściwe rozpoznanie. W przypadku występowania jakichkolwiek niepokojących objawów (np. nawracających wymiotów, wymiotów krwistych lub smolistych stolców) należy skontaktować się z lekarzem, aby wykluczyć obecność zmian nowotworowych. Zaleca się także zasięgnięcie porady lekarza przed przyjęciem produktu Famotydyna Ranigast przez następujących pacjentów: pacjenci w średnim wieku lub w podeszłym wieku z objawami niestrawności, które wystąpiły po raz pierwszy lub u których objawy te uległy zmianie w ostatnim czasie; pacjenci z trudnościami z przełykaniem, długotrwałym bólem brzucha lub niezamierzoną utratą masy ciała w połączeniu z objawami niestrawności. Jeśli dolegliwości nie ustępują po 14 dniach leczenia, należy bezzwłocznie zweryfikować diagnozę. Famotydyna wydalana jest głównie przez nerki, co może prowadzić do zwiększenia jej stężenia w surowicy krwi u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek. Famotydyna nie jest odpowiednia dla pacjentów z zaburzeniami czynności nerek pozostających bez opieki medycznej. Famotydyna jest przeciwwskazana do stosowania u pacjentów z niewydolnością nerek. Bezpieczeństwo i skuteczność stosowania produktu u dzieci nie zostały zbadane. Podczas podawania famotydyny pacjentom w podeszłym wieku w trakcie badań klinicznych nie obserwowano wzrostu częstości występowania lub zmiany rodzaju działań niepożądanych związanych ze stosowaniem leku. Nie jest wymagana modyfikacja dawki tylko ze względu na wiek. Ze względu na zawartość czerwieni koszenilowej produkt może powodować reakcje alergiczne. Działania niepożądane: Działania niepożądane wymieniono według częstości występowania: bardzo często ≥1/10; często ≥1/100 do <1/10; niezbyt często ≥1/1000 do <1/100; rzadko ≥1/10 000 do <1/1000; bardzo rzadko <1/10 000. Zaburzenia krwi i układu chłonnego. Bardzo rzadko: pancytopenia, leukopenia, trombocytopenia, agranulocytoza, neutropenia. Zaburzenia układu immunologicznego. Bardzo rzadko: reakcje nadwrażliwości (anafilaksja, obrzęk naczynioruchowy, skurcz oskrzeli). Zaburzenia metabolizmu i odżywiania. Niezbyt często anoreksja. Zaburzenia psychiczne. Bardzo rzadko: przemijające zaburzenia psychiczne w tym depresja, stany lękowe, pobudzenie, dezorientacja, splątanie i omamy, spadek libido, bezsenność. Zaburzenia układu nerwowego. Często: ból głowy, zawroty głowy. Niezbyt często zaburzenia smaku. Bardzo rzadko: drgawki, napady padaczkowe typu grand mal (zwłaszcza u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek), parestezje, senność. Zaburzenia serca. Bardzo rzadko: blok przedsionkowo-komorowy po dożylnym podaniu antagonisty receptora H2, wydłużenie odcinka QT (zwłaszcza u pacjentów z zaburzeniem czynności nerek). Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia. Bardzo rzadko śródmiąższowe zapalenie płuc czasami prowadzące do zgonu. Zaburzenia żołądka i jelit. Często: zaparcia, biegunka. Niezbyt często: suchość w jamie ustnej, nudności i (lub) wymioty, uczucie dyskomfortu lub pełności w jamie brzusznej, wzdęcia. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych. Bardzo rzadko: zaburzenia aktywności enzymów wątrobowych, zapalenie wątroby, żółtaczka cholestatyczna. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej. Niezbyt często: wysypka, świąd, pokrzywka. Bardzo rzadko: nadmierne wypadanie włosów, zespół Stevensa-Johnsona/toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka (czasem ze skutkiem śmiertelnym). Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej. Bardzo rzadko: bóle stawów, kurcze mięśni. Zaburzenia układu rozrodczego i piersi. Bardzo rzadko impotencja. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania. Niezbyt często zmęczenie. Bardzo rzadko ucisk w klatce piersiowej. Obserwowano rzadkie przypadki ginekomastii jednak w kontrolowanych badaniach klinicznych częstość jej występowania nie była większa niż u pacjentów otrzymujących placebo. Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych. Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowania produktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszać wszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych; Al. Jerozolimskie 181C; 02-222 Warszawa; tel.: + 48 22 49 21 301; faks: + 48 22 49 21 309; Strona internetowa: https://smz.ezdrowie.gov.pl; Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu. Podmiot odpowiedzialny: Zakłady Farmaceutyczne Polpharma S.A. Pozwolenie na dopuszczenie do obrotu nr R/0147 wydane przez MZ. Lek wydawany bez recepty. 2022.04.05.Ranigast S-O-S wyrób medyczny Postać: Tabletki do ssania Opis produktu / przeznaczenie: Ranigast S-O-S jest wskazany do stosowania w celu łagodzenia objawów refluksu żołądkowo-przełykowego takich jak: zgaga oraz ból w nadbrzuszu. Ranigast S-O-S umożliwia wyrównanie kwasoty soku żołądkowego, zapobiegając wystąpieniu uczucia pieczenia, bólu w nadbrzuszu i niestrawności. Ranigast S-O-S jest skuteczny niezależnie od zasadniczej przyczyny problemu. Ponadto można stosować go wspomagająco u pacjentów z zapaleniem żołądka. Ranigast S-O-S zawiera połączenie kilku substancji działających synergistycznie w środowisku żołądka. Szczególny skład preparatu zawierającego: alginian sodu, kwas alginowy oraz wodorowęglan umożliwia jego szybkie działanie. Alginiany to polisacharydy uzyskiwane z niektórych gatunków alg morskich. Występują w postaci włókien, które w reakcji z kwaśnym środowiskiem żołądka, szybko ulegają żelifikacji. Powstały żel tworzy ochronną warstwę na błonie śluzowej żołądka. Połączenie wodorowęglanu i węglanu neutralizuje kwasotę soku żołądkowego. Ponadto pęcherzyki dwutlenku węgla, które powstają w wyniku reakcji z kwasem solnym zostają uwięzione w żelu alginianowym. Przekształca się on w piankę unoszącą się na powierzchni soku żołądkowego i tworzącą barierę , która zmniejsza liczbę epizodów refluksu. Przekazy marketingowe: BŁYSKAWICZNA ULGA OD PRZEŁYKU DO ŻOŁĄDKA* Działa błyskawicznie – od momentu przyjęcia tabletki, Łagodzi zgagę i ból w nadbrzuszu, zapobiega występowaniu niestrawności oraz pieczenia, Przynosi ulgę od żołądka do przełyku – dzięki formie tabletki do ssani, Wyjątkowy skład – sole zobojętniające wzbogacone alginianami, które dodatkowo chronią śluzówkę żołądka i zmniejszają ilość epizodów zgag, Mogą go używać kobiety w ciąży i karmiące piersią, po konsultacji z lekarzem*Zmniejsza dolegliwości związane z refluksem żołądkowo-przełykowym, takie jak zgaga i ból brzucha Skład: Każda tabletka zawiera: alginian sodu 200 mg, kwas alginowy 50 mg, wodorowęglan sodu 80 mg, węglan wapnia 140 mg. Substancje pomocnicze mannitol, sukraloza, dwutlenek krzemu, roślinny stearynian magnezu, behenian glicerolu, aromaty: wyciąg z imbiru, olejek eteryczny z imbiru, cytryna, mięta. Stosowanie: Dorośli i młodzież w wieku powyżej 12 lat: zaleca się przyjmować 2 tabletki po głównym posiłku w razie potrzeby popijając wodą. Dzieci (6–12 lat): zaleca się przyjmować 1 tabletkę po głównym posiłku w razie potrzeby popijając wodą. Dawki te skutecznie zmniejszają kwasotę soku żołądkowego i zapobiegają refluksowi żołądkowo-przełykowemu. Nie należy przekraczać zalecanej dawki. Dodatkowe informacje: Działania niepożądane Skład wyrobu medycznego Ranigast S-O-S jest bezpieczny, w pełni biozgodny i dobrze tolerowany, co potwierdzono w badaniach preparatu. Po zastosowaniu dawek niezbędnych do osiągnięcia efektu terapeutycznego jedynymi zgłaszanymi działaniami niepożądanymi były zaparcie i przemijająca biegunka. Jeśli objawy utrzymują się, należy skontaktować się z lekarzem. Interakcje z suplementami diety i lekami Nie są znane interakcje wyrobu medycznego Ranigast S-O-S z suplementami diety. Jednakże obowiązuje ogólna zasada, że wszystkie suplementy diety, w tym witaminy, składniki odżywcze, preparaty ziołowe i homeopatyczne, należy przyjmować co najmniej dwie godziny przed lub po przyjęciu wyrobu medycznego Ranigast S-O-S. Interakcje z lekami W związku z właściwościami fizykochemicznymi produktu Ranigast S-O-S może on opóźniać lub ograniczać wchłanianie innych jednocześnie podawanych substancji i leków. W związku z tym przed rozpoczęciem stosowania takiego produktu jak Ranigast S-O-S należy skonsultować się z lekarzem, zwłaszcza jeśli pacjentka stosuje leki antykoncepcyjne.Przyjmowanie produktu Ranigast S-O-S może nie stanowić przeciwwskazania do równoczesnego stosowania produktów leczniczych, zawierających substancje aktywne takie jak: omeprazol, cymetydyna lub cizapryd; w takich przypadkach należy jednak skonsultować się z lekarzem. Warunki przechowywania: Ranigast S-O-S należy przechowywać w suchym miejscu, z dala od bezpośrednich źródeł ciepła lub światła. Nie używać, jeśli opakowanie jest uszkodzone. Przechowywać w miejscu niedostępnym dla dzieci. Przechowywać w temperaturze poniżej 25°C. Dostępne wielkości opakowań: 12 tabletek, 24 tabletki Producent: SIIT srl Via Ariosto 50/60 20090 Trezzano sul Naviglio (MI) WŁOCHY Dystrybutor/importer/upoważniony przedstawiciel: Z.F. Polpharma S.A. Ul. Pelplińska 19 83-200 Starogard Gdański