Chorzy na atopowe zapalenie skóry (AZS) oraz egzemę, a przede wszystkim ich rodzice i opiekunowie coraz częściej odwiedzają apteki, aby uzyskać informację na temat stosowania u nich leczenia i pielęgnacji, dlatego my – farmaceuci powinniśmy wyjść naprzeciw oczekiwaniom naszych pacjentów.
AZS i egzema odznaczają się nawrotowym oraz przewlekłym charakterem, a jako choroby zapalne przebiegają z okresami zaostrzeń i remisji. Według niektórych źródeł nawet 25% dzieci cierpi na AZS i egzemę, a zważywszy na obserwowany znaczny wzrost zachorowalności, możemy spodziewać się wrastającego zainteresowania preparatami stosowanymi w AZS i innych dermatozach zapalnych (1).
ETIOLOGIA I PRZEBIEG AZS
Wystąpienie AZS związane jest ze współistnieniem i interakcją czynników genetycznych oraz środowiskowych, wśród których najważniejsze wydają się zaburzenia struktury i funkcjonowania naskórka oraz niewłaściwa odpowiedź zapalna układu immunologicznego na czynniki środowiskowe (otaczające alergeny oraz bodźce mechaniczne) oraz infekcyjne. Choroba przebiega z wystąpieniem charakterystycznych zmian zapalnych, takich jak rumień, pęcherzyki, grudki, a nawet nadżerki i strupy, które powstają na skutek intensywnego drapania, ze względu na to, że zmiany skórne występujące w przebiegu AZS odznaczają się intensywnym świądem. Długotrwałe drapanie prowadzi do lichenizacji, czyli pogrubienia naskórka, co w połączeniu z charakterystyczną dla AZS suchością skóry może prowadzić do jej pękania i dalszych uszkodzeń (2, 3, 4). Należy zaznaczyć, że skóra osób chorujących na AZS bardzo często (nawet w 90%) jest skolonizowana Staphylococcus aureus, co związane może być zarówno ze zmianami odpowiedzi immunologicznej, jak i również przewlekłym, mechanicznym uszkadzaniem naskórka, co sprzyja rozwojowi patologicznej mikrobioty, która z kolei może odgrywać istotną rolę w patomechanizmie AZS (5).
Typowa jest również lokalizacja zmian chorobowych występujących w AZS, która w okresie niemowlęcym dotyczy najczęściej twarzy („polakierowane policzki”). Bardzo charakterystyczne jest także pękanie skóry poniżej dolnego płatka ucha, co daje wrażenie, że ucho zostało mechanicznie naderwane. Stan zapalany może również występować na tułowiu oraz kończynach i z biegiem czasu lokalizować się na zgięciach łokci i kolan. U starszych dzieci nasilają się zmiany w obrębie twarzy, niekiedy z zapalnym zajęciem czerwieni wargowej, przerzedzeniem zewnętrznych części brwi, a lichenizacja może dotyczyć skóry wokół oczu, prowadząc do pogłębienia fałdów podoczodołowych (6).
Zachorowanie najczęściej następuje jeszcze w okresie niemowlęcym, przy czym zazwyczaj po ukończeniu 3. miesiąca życia objawy chorobowe towarzyszą pacjentowi przez cały okres dzieciństwa z tendencją do cyklicznych okresów poprawy i zaostrzeń. Większość przypadków ulega radykalnej poprawie w okresie pokwitania, jednak u nawet 40% pacjentów AZS przechodzi w dorosłą postać (3).
Objawy występujące w przebiegu AZS i egzemy, a szczególnie intensywny świąd, poważnie utrudniają funkcjonowanie pacjentom zarówno w dzień, jak i w nocy, przez co zaburzają prawidłowy sen, co przekłada się na dalsze pogorszenie funkcjonowania pacjenta i całej jego rodziny. Zważywszy, że większość przypadków AZS dotyczy niemowląt i dzieci, należy pamiętać, jak ważne jest przestrzeganie zasad leczenia i pielęgnacji, aby do zaostrzeń chorobowych dochodziło jak najrzadziej i żeby miały jak najlżejszy przebieg (4).
LECZENIE AZS
W większości przypadków leczenie można ograniczyć do stosowania kuracji emolientowej, gdy objawy chorobowe można znacznie ograniczyć przez zabiegi przywracające prawidłową funkcję bariery naskórkowej. Codzienne, odpowiednio krótkie kąpiele w letniej wodzie oraz aplikowanie emolientów nawet kilka razy dziennie pozwalają przywrócić i zachować odpowiedni stopień nawodnienia i natłuszczenia naskórka (3).
W ostrych stanach zarówno AZS, jak i egzemy lekami pierwszego rzutu są miejscowe glikokortykosteroidy (mGKS), gdzie wykorzystuje się ich przeciwzapalne, immunosupresyjne i antyproliferacyjne działanie (7). Należy pamiętać, że pielęgnacja i leczenie emoliacyjne są niezwykle istotne i nie stanowią jedynie elementu dodatkowego przy stosowaniu mGKS, ale są bardzo ważną składową prawidłowego i skutecznego leczenia nie tylko w okresach remisji, ale również podczas zaostrzeń dermatoz zapalnych (8). Dlatego dobór odpowiedniego preparatu emoliacyjnego jest ważny i tutaj nieoceniona jest rola farmaceuty oraz jego rekomendacja.
BEPANTHEN SENSIDERM KREM A TERAPIA ŚWIĄDU I ZACZERWIENIENIA W AZS I EGZEMIE
Preparatem, na który warto zwrócić uwagę, jest wyrób medyczny Bepanthen Sensiderm Krem. Doskonale znana zarówno pracownikom służby zdrowia, jak i rodzicom linia Bepanthen sygnowana przez jednego z najbardziej rozpoznawanych producentów leków na całym świecie została uzupełniona o krem. Bepanthen Sensiderm Krem jest bezsterydowym preparatem o odpowiednej, delikatnej kompozycji opartej na technologii lipidów lamelarnych (LLT), które swoją warstwową strukturą imitują naturalne rozmieszczenie lipidów występujących w naskórku. LLT ułatwia wchłanianie składników kremu w głąb skóry, przez co uzyskuje się skuteczne nawilżenie i natłuszczenie z bardzo istotnym zmniejszeniem przeznaskórkowej utraty wody (9). Wszystko to pozwala na przywrócenie właściwej zdolności ochrony skóry przed czynnikami środowiskowymi, a co najważniejsze redukuje zaczerwienie i świąd, a dzięki zawartości pantenolu poprawia naturalne, regeneracyjne mechanizmy skóry.
Bepanthen Sensiderm Krem może być stosowany w wielu sytuacjach:
- Jako element kuracji mGKS.
- Jako preparat łagodzący podczas odstawiania mGKS.
- Jako preparat wspomagający leczenie AZS i EGZEMY w okresie zaostrzeń choroby.
- W lekkim stanie zapalnym, zanim włączone zostaną mGKS.
- U pacjentów z niealergicznym kontaktowym wypryskiem pojawiającym się po ekspozycji na niekorzystne czynniki środowiskowe.
- U wszystkim poszukujących sprawdzonego preparatu o właściwościach łagodzących i nawilżających.
- Jako element kompleksowej terapii dla pacjentów z AZS i EGZEMĄ wraz z głęboko nawilżającym kremem prebiotykowym Bepanthen Sensiderm Daily Care.
Warto zaznaczyć, że Bepanthen Sensiderm Krem jako preparat odbudowujący warstwę lipidową skóry, nie zawiera emulgatorów, które mogłyby uszkadzać delikatną strukturę lipidów lamelarnych skóry, konserwantów, substancji zapachowych, dzięki czemu może być bez obaw stosowany u niemowląt oraz kobiet w ciąży i karmiących piersią. Łagodzi świąd i zaczerwienienie już 30 minut po aplikacji.
mgr farm. Paweł Grochecki
L.PL.MKT.03.2020.7562
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
Literatura:
- Eichenfield, Lawrence F., et al. „Guidelines of care for the management of atopic dermatitis: section 1. Diagnosis and assessment of atopic dermatitis.” Journal of the American Academy of Dermatology 70.2 (2014): 338-351.
- Leung, Donald YM, et al. „Disease management of atopic dermatitis: an updated practice parameter.” Annals of Allergy, Asthma & Immunology 93.3 (2004): S1-S21.
- Williams, Hywel C. „Atopic dermatitis. ” New England Journal of Medicine 352.22 (2005): 2314-2324.
- Nowicki, Roman. „Co nowego w leczeniu atopowego zapalenia skóry.” Post Dermatol Alergol 26 (2009): 350-3.
- Bunikowski, Rita, et al. „Prevalence and role of serum IgE antibodies to the Staphylococcus aureus–derived superantigens SEA and SEB in children with atopic dermatitis.” Journal of Allergy and Clinical Immunology 103.1 (1999): 119-124.
- Mevorah, Barukh, et al. „Minor clinical features of atopic dermatitis.” Dermatology 177.6 (1988): 360-364.
- Jaworek, Andrzej, et al. „Problem „sterydofobii” wśród pacjentów chorujących na atopowe zapalenie skóry–przegląd zagadnień.” Alergia Astma Immunologia-przegląd kliniczny 23.3 (2018): 143-149.
- Welz-Kubiak, Kalina, and Reich, Adam. „Znaczenie emolientów w codziennej pielęgnacji skóry.” Forum Dermatologicum. Vol. 2. No. 1. 2016.
- Cieslik-Boczula, K., et al. „Rola lamelarnych warstw lipidowych w procesie przenikania substancji przez skórę.” Kosmetologia Estetyczna 1.02 (2013).