Stres w teorii i praktyce
- Stres to według utartych definicji psychologiczna odpowiedź na różnorodne stresory zewnętrzne [1]. Stresorami, czyli przesłankami wywołującymi reakcje stresowe w organizmie mogą być zarówno czynniki fizyczne (np. hałas), jak również psychologiczne (ważne wydarzenie, kłótnia) i biologiczne (np. infekcja) [2,3]. Do czynników stresowych zaliczyć można więc bez wątpienia egzaminy [4]. W ich przypadku stres zaczyna się zwykle jeszcze przed samym egzaminem.
Bez względu jednak na to, jaka sytuacja wywołuje stres – odpowiedź organizmu bardzo często jest podobna. Sytuacja stresowa może objawiać się poprzez: [1]zmęczenie, - drażliwość,
- brak energii,
- rozdrażnienie
Bezsprzeczną kwestią pozostaje fakt, iż stres nie pozostaje obojętny dla organizmu, wpływając bezpośrednio i pośrednio na jego funkcjonowanie [5,6]. Reakcje stresowe mogą powodować również chociażby krótkotrwałe wzrosty ciśnienia, zwiększać częstość akcji serca czy też oddychania [1].
Magnez i jego powiązania ze stresem
Poziom magnezu w organizmie i stres są ze sobą ściśle powiązane [1,7]. Istnieje nawet (wprowadzona po raz pierwszy do powszechnego użycia na początku lat 90-tych XX wieku) teoria „błędnego koła” [1]. W dużym skrócie mówi ona, że:
- Stres zwiększa zapotrzebowanie na magnez
- Zwiększone zapotrzebowania na magnez zwiększa z kolei podatność na stres [1].
Zwiększone zapotrzebowanie na magnez, choć uwidacznia się także w momencie spożywania dużych ilości kofeiny, alkoholu, czy też u osób starzejących się, może powstawać również w następstwie sytuacji stresowych [1]. Dlatego też suplementacja magnezu może pozwolić zmniejszyć stopień zmęczenia i podnieść wydolność organizmu w sytuacjach stresowych [1,8]. A takimi są bez wątpienia egzaminy [4].
Potwierdzeniem niejako zależności pomiędzy magnezem i stresem może być fakt, że pacjenci, u których występuje zwiększone zapotrzebowanie na magnez doświadczają podobnych stanów jak Ci objęci stresem, a mianowicie są to:
- Zmęczenie
- Drażliwość
- Niepokój/nerwowość [1].
Aahwagandha – ceniony adaptogen
W kontekście sytuacji stresowych warto dokładniej przyjrzeć się coraz bardziej cenionym adaptogenom. Adaptogeny to związki, które wspierają organizm i pozwalają lepiej dostosować się do warunków stresowych.Zwykle są nimi surowce roślinne, a jednym z nich jest ashwagandha.[9]
Biorąc pod uwagę, że stres zaburza homeostazę organizmu, ashwagandha poprawia jego zdolność do radzenia sobie ze stresem [10]. Należy ona do tzw. adaptogenów uspokajających i odznacza się działaniem przeciwstresowym [3,11].
Ashwagandha, dzięki zawartości witanolidów (a także w mniejszym stopniu sitoindozydów), między innymi: [3,10,12]
- Podnosi odporność na stres,
- Łagodzi skutki stresu.
Adaptogeny mogą być zatem doskonałym uzupełnieniem magnezu w kontekście suplementacji obniżającej wpływ negatywnych skutków stresu na organizm, także w przypadku stresu egzaminacyjnego [4,13].
Magnez i ashwagandha – na zmęczenie i stres
Wymienione wyżej cechy magnezu i ashwagandhy sprawiają, że związki te mogą znaleźć zastosowanie w kontekście suplementacji uzupełniającej i wzmacniającej organizm w sytuacjach stresowych. Może to być chociażby stres związany z egzaminem maturalnym, czy też stres związany z pilnym projektem zawodowym.Odpowiedzią na tego typu sytuacje stresowe może być preparat Magne-B6 Zmęczenie i Stres.
W składzie preparatu znajduje się:
- Cytrynian magnezu (60 mg jonów magnezu)
- Standaryzowany na 5% witanolidów wyciąg z korzenia ashwagandhy (80 mg)
- Witaminę B6 (1,4 mg).
Składniki Magne-B6 Zmęczenie i Stres przyczyniają się do wzrostu odporności na stres, a także zmniejszenia uczucia zmęczenia iutrzymania dobrego samopoczucia psychicznego. Preparat jest dedykowany osobom dotkniętym stresem dnia codziennego.
Zaletami preparatu Magne-B6 Zmęczenie i Stres są:
- Zawartość składników o udokumentowanym działaniu
- Obecność standaryzowanego wyciągu z ashwagandhy
- Korzystne dawkowanie (tylko 1 tabletka dziennie).
mgr farm. Mateusz Jabłoński
Literatura:
- Magnesium status and stress: the vicious circle concept revisited, Gisele Pickering, Andre Mazur, Marion Trousselard, Przemysław Bienkowski, Natalia Yaltsewa, Mohamed Amessou, Lionel Noah, Etienne Pouteau, Nutrients 2020, 12, 3672
- Pojęcie stresu w medycynie i psychologii, Agnieszka Grygorczuk, Psychiatry 2008; 5:111-115
- Efficacy of Ashwagandha (Withania somnifera [L.]Dunal) in improving cardiorespiratory endurance in healthy athletic adults, Bakhtiar Choudhary, A. Shetty, Deepak G. Langade, Ayu. 2015, Jan-Mar; 36(1): 63-68
- Stres egzaminacyjny i radzenie sobie z nim, Ewa Gruszczyńska, Katedra Psychologii Zdrowia i Rozwoju Człowieka, Instytut Psychologii Wydział Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Śląskiego
- Body weight management in adults under chronić stress through treatment with ashwagandha root extract: a double-blind, randomized, placebo-controlled trial, Dnyanraj Choudhary, Sauvik Bhattacharyya, Kedar Joshi, Journal of Evidence-Based Complementary & ALternative Medicine 2017, Vol. 22(1): 96-106
- Rola hormonów w regulacji homeostazy organizmu człowieka, Bogusław Pawlaczyk, Homines Hominibus, Vol.6, 2010, 7-20
- Magnez – rola fizjologiczna, znaczenie kliniczne niedoboru w nadciśnieniu tętniczym i jego powikłaniach oraz możliwości uzupełniania w organizmie człowieka, Maria Iskra, Beata Krasińska, Andrzej Tykarski, Nadciśnienie tętnicze, rok 2013, tom 17, nr 6
- Vitamins and minerals for Energy, fatigue and cognition; a narrative review of the biochemical and clinical evidence, Anne-Laure Tardy, Etienne Pouteau, Daniel Marquez, Cansu Yilmaz, Andrew Scholey, Nutrients 2020, 12, 228
- An overview on Ashwagandha: a Rasayana (Rejuvenator) of Ayurveda, Narenda Singh, Mohit Bhalla, Prashanti de Jager, Marilena Gilca, Afr J Tradit Complement Altern Med. (2011) 8(S): 208-213
- A prospective, randomized double-blind, placebo-controlled study of safety and efficacy of a high-concentration full-spectrum extract of Ashwagandha root in reducing stress and anxiety in adults, K. Chandrasekhar, Jyoti Kapoor, Sridhar Anishetty, Indian Journal of Psychological Medicine, Jul-Sep 2012, Vol 34, Issue 3
- Adaptogeny korygujące reakcję organizmu na stres i zaburzenia homeostazy – pomocą w prewencji chorób cywilizacyjnych, Barbara Dąbrowska-Bernstein, Marlena Moskalik, Dorota Wydro, 2015
- An investigation into the stress-relieving and pharmacological actions of an ashwagandha (Withania somnifera) extract – a randomized, double-blind, placebo-controlled study, Adrian L. Lopresti, Stephen J. Smith, Hakeemudin Malvi, Rahul Kodgule, Medicine (2019), 98:37
- Understanding adaptogenic activity: specifity of the pharmacological action of adaptogens and other phytochemicals, Alexander Panossian, Ann.N.Y.Acad.Sci. 1401(2017) 49-64
MAT-PL-2200469-1.0-03/2022
ARTYKUŁ SPONSOROWANY