PRZYPADEK 1

ROZPOZNANIE

Pacjentka najprawdopodobniej przechodzi infekcję wirusową, w przebiegu której kaszel, katar i ból gardła są jednymi z sześciu głównych objawów [2]. Początkowo kaszel ma charakter suchy, jednak zwykle w okolicach 4 dnia infekcji pojawia się więcej gęstej wydzieliny, wywołując tzw. kaszel mokry (produktywny) [3,5]. Trudności w odkrztuszaniu sprawiają, że kaszel to uciążliwy objaw infekcji, stąd wśród pacjentów jest silna potrzeba jego skrócenia [6].

CO ZROBIĆ?

Pacjentce zależy na skróceniu kaszlu i zmniejszeniu jego częstotliwości. Z pomocą przyjść może ambroksol, o właściwościach mukokinetycznych i mukolitycznych, co oznacza, że:

pobudza on transport śluzowo-rzęskowy (poprzez stymulację ruchu rzęsek w nabłonku dróg oddechowych)
wzmaga wydzielania śluzu w drogach oddechowych, przy jednoczesnym zmniejszeniu jego lepkości(stymuluje syntezę surfaktantu, który zmniejsza lepkość śluzu i jego przyleganie do nabłonka) [8,9].

TWOJA REKOMENDACJA

Po rozpoznaniu kaszlu mokrego i zapoznaniu się z właściwościami ambroksolu twoją rekomendacją może być syrop Mucosolvan [12].

Mucosolvan zawiera jako substancję czynną ambroksol.[12] Większość pacjentów zgłasza początek działania ambroksolu już po 1 godzinie od spożycia, dzięki czemu mogą oni szybko odczuć ulgę w dokuczającym im kaszlu [11]. Zawartość ambroksolu sprawia zatem, że Mucosolvan sprzyja skróceniu i złagodzeniu kaszlu mokrego [9,10].

PRZYPADEK 2

ROZPOZNANIE

Kacper przechodzi infekcję dróg oddechowych, w trakcie której doskwiera mu mokry kaszel. Antybiotykoterapia zalecona przez lekarza wskazuje na bakteryjne podłoże choroby. Dołączenie do terapii ambroksolu to dobre rozwiązanie z 2 powodów.
Po pierwsze ambroksol to sprawdzona substancja o właściwościach mukokinetycznych [9]. Po drugie zaś działa ona synergicznie z antybiotykami i prowadzi do wzrostu ich stężenia (a tym samym do wzrostu efektywności antybiotykoterapii) [12]. Niestety czasami trudno jest przeprowadzić skuteczną inhalację u małego dziecka. Dlatego lekarz poradził mamie chłopca zakup syropu dla dzieci z ambroksolem i dołączenie go w przypadku niemożliwości przeprowadzenia prawidłowej inhalacji.

CO ZROBIĆ?

Poinformuj pacjentkę o szerokim zakresie właściwości leczniczych ambroksolu, do których możemy zaliczyć pobudzenie transportu śluzowo-rzęskowego i wzmaganie wydzielania śluzu w drogach oddechowych [8,9]. Ambroksol równocześnie zmniejsza lepkość wydzieliny i tym samym ułatwia jej odkrztuszenie [9].
Właściwości ambroksolu sprawiają zatem, że zmniejsza się intensywność kaszlu i stopniowo skraca czas jego trwania [8,9,10]. Dodatkowo pacjenci odczuwają ulgę już w ciągu 1 godziny od przyjęcia syropu [11].

TWOJA REKOMENDACJA

Możesz zarekomendować mamie Kacpra syrop Mucosolvan Mini, będący uzupełnieniem inhalacji w momencie, gdy nie można jej efektywnie przeprowadzić [13]. Mogą go przyjmować dzieci od 1 roku życia. Jego zaletą jest przyjemny smak owoców leśnych.

Mucosolvan Mini zawiera ambroksol, dzięki czemu może przyczynić się do skrócenia i złagodzenia kaszlu u dziecka, a ulga może pojawić się już w ciągu 1 godziny od przyjęcia leku [11].

PRZYPADEK 3

ROZPOZNANIE

Objawy u pacjenta pojawiły się stosunkowo niedawno i świadczą zapewne o infekcji wirusowej. To na jej początku pojawia się zwykle kaszel, który początkowo ma charakter suchy [3]. Możesz zapytać pacjenta, czy odczuwa potrzebę odkrztuszenia zalegającej w drogach oddechowych wydzieliny. Niemniej jednak męczący kaszel na początku infekcji ma najczęściej charakter suchy [2,3]. Dopiero w okolicach zwykle 4 doby infekcji może on przybierać formę kaszlu mokrego [3].

CO ZROBIĆ?

Podstawę terapii kaszlu suchego stanowią substancje przeciwkaszlowe, w tym kodeina i dekstrometorfan [8]. Hamują one odruch kaszlu wywołany pobudzeniem i podrażnieniem receptorów kaszlu w drogach oddechowych [8].

TWOJA REKOMENDACJA

Właściwą rekomendacją w tym przypadku będzie syrop o działaniu przeciwkaszlowym, który będzie hamował napady kaszlu nieproduktywnego. Brak obecności wydzieliny w drogach oddechowych nie pozwala na zastosowanie leków mukoaktywnych, które znajdują zastosowanie zwykle po 4 dniu infekcji, kiedy to kaszel suchy zwykle przekształca się w mokry (produktywny) [3].

Autor: mgr farm. Mateusz Jabłoński

Literatura:

Undrunas A. et al. Uporczywy kaszel – trudności diagnostyczno-terapeutyczne w codziennej praktyce lekarskiej, Forum Medycyny Rodzinnej 2017, tom 11, nr 4, 149-155
Eccles R. et al. Rationale for treatment of common cold and flu with multi-ingredient combination products for multi-symptom relief in adults.Open Journal of Respiratory Diseases, 2014, 4, 73-82
Albrecht P. Czy i jak leczyć objawowo zakażenia dróg oddechowych. Medycyna Rodzinna 6/2004, 268-277
Mańka M. Substancje lecznicze stosowane w przeziębieniu.Lek w Polsce, Vol 24, Nr 07-08’ 2014
Szymborski R. Katar – etiologia i skuteczne leczenie.Farmacja Polska, tom 65, Nr 10, 2009
Morice A. et al. Comprehensive evidence-based review on European antitussives. Open Resp Res, 2016
Badania – ból gardła i głowy głównymi objawami COVID-19 w nowej fali zakażeń, https://www.termedia.pl/koronawirus/Badania-bol-gardla-i-glowy-glownymi-objawami-COVID-19-w-nowej-fali-zakazen,47883.html. Data wejścia 15.09.2022
Doniec Z. et al. Rekomendacje postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w kaszlu u dzieci dla lekarzy POZ.Lekarz POZ 4/2016
Kantar A. et al. An overwiev of efficacy and safety of ambroxol for the treatment of acute and chronic respiratory diseases with a special regard to children.Multidisciplinary Respiratory Medicine 2020; 15:511
Doniec Z. Ambroksol – lek o wielokierunkowym działaniu z możliwościami stosowania w astmie oskrzelowej.Lekarz POZ 1/2021
Kardos P. et al. Characterization of differentia patient profiles and therapeutic responses of pharmacy customers for four ambroxol formulations.Pharmacology and Toxicology (2018), 19:40
ChPL Mucosolvan, 30 mg/5 ml, syrop, zatw. 04.2022
Charakterystyka Produktu Leczniczego Mucosolvan Mini

Mucosolvan, 30 mg/5 ml, syrop; 5 ml syropu zawiera 30 mg ambroksolu chlorowodorku (Ambroxoli hydrochloridum) Wskazania do stosowania: Ostre i przewlekłe choroby płuc i oskrzeli przebiegające z zaburzeniem wydzielania śluzu oraz utrudnieniem jego transportu. Dawkowanie i sposób podawania: Dorośli i dzieci w wieku powyżej 12 lat: 2 razy w ciągu doby po 10 ml syropu. Dawka zalecana w przypadku ostrych stanów zapalnych dróg oddechowych oraz w początkowym okresie leczenia stanów przewlekłych, w pierwszych 14 dniach leczenia. Dzieci w wieku 6 do 12 lat: 2 do 3 razy w ciągu doby po 5 ml syropu. Dzieci w wieku 2 do 6 lat: 3 razy w ciągu doby po 2,5 ml syropu. Dzieci w wieku 1 do 2 lat: 2 razy w ciągu doby po 2,5 ml syropu. Powyższe dawkowanie zalecane jest w początkowym okresie leczenia; dawkowanie można zmniejszyć o połowę po 14 dniach leczenia. Sposób podawania: Syrop Mucosolvan można przyjmować z posiłkiem lub bez posiłków. Produktu nie należy podawać przed snem. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na ambroksolu chlorowodorek lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania: Zgłaszano przypadki ciężkich reakcji skórnych, takich jak rumień wielopostaciowy, zespół Stevensa-Johnsona (ang. Stevens-Johnson syndrome, SJS), toksyczna martwica naskórka (ang. toxic epidermal necrolysis, TEN) i ostra uogólniona krostkowica (ang. acute generalised exanthematous pustulosis, AGEP) związanych ze stosowaniem ambroksolu chlorowodorku. Jeśli wystąpią przedmiotowe i podmiotowe objawy postępującej wysypki skórnej (czasem związane z pojawieniem się pęcherzy lub zmian na błonach śluzowych), należy natychmiast przerwać leczenie ambroksolu chlorowodorkiem i udzielić pacjentowi porady lekarskiej. Dodatkowo w początkowej fazie zespołu Stevensa-Johnsona lub toksycznej martwicy naskórka u pacjentów mogą najpierw wystąpić niespecyficzne (prodromalne) objawy grypopodobne, takie jak: gorączka, uogólniony ból ciała, zapalenie błony śluzowej nosa, kaszel i ból gardła. Niespecyficzne objawy grypopodobne mogą być błędnie leczone za pomocą leków stosowanych w kaszlu i przeziębieniu. W przypadku niewydolności nerek lub ciężkiej niewydolności wątroby, produkt Mucosolvan może być stosowany tylko po konsultacji z lekarzem. Tak jak w przypadku innych leków metabolizowanych w wątrobie i następnie wydalanych przez nerki, w przypadku ciężkiej niewydolności nerek można spodziewać się gromadzenia metabolitów ambroksolu w organizmie. Działania niepożądane: Częstość występowania na podstawie konwencji MedDRA: bardzo często (≥ 1/10); często (≥ 1/100 do < 1/10); niezbyt często (≥ 1/1 000 do < 1/100); rzadko (≥ 1/10 000 do < 1/1 000); bardzo rzadko (< 1/10 000); częstość nieznana: częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych: Zaburzenia układu nerwowego: często – zaburzenia smaku; Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia: często – niedoczulica gardła; Zaburzenia układu immunologicznego: rzadko – reakcje nadwrażliwości, częstość niezanana – reakcje anafilaktyczne w tym wstrząs anafilaktyczny, obrzęk naczynioruchowy i świąd. Zaburzenia żołądka i jelit: często – nudności, niedoczulica jamy ustnej; niezbyt często – biegunka, niestrawność, ból brzucha, suchość błony śluzowej jamy ustnej, wymioty; częstość nieznana – suchość w gardle; Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: rzadko – wysypka, pokrzywka; częstość nieznana – ciężkie działania niepożądane dotyczące skóry (w tym rumień wielopostaciowy, zespół Stevensa-Johnsona, toksyczna martwica naskórka i ostra uogólniona krostkowica). Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowania produktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszać wszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych: Al. Jerozolimskie 181C, 02-222 Warszawa; tel.: +48 22 492 13 01, fax:+ 48 22 492 13 09; e-mail: ndl@urpl.gov.pl. Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu. Produkt leczniczy wydawany bez przepisu lekarza – OTC. Przed zastosowaniem należy zapoznać się z pełną informacją o leku. Podmiot odpowiedzialny posiadający pozwolenie na dopuszczenie do obrotu: Opella Healthcare Poland Sp. z o.o. Pozwolenie na dopuszczenie do obrotu wydane przez URPLWMiPB nr: R/1022 Informacji w Polsce udziela: Opella Healthcare Poland Sp. z o.o., ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa, Tel. +22 280 00 00. {ChPL 04/2022}

MUCOSOLVAN MINI, 15 mg/5 ml, syrop; 5 ml syropu zawiera 15 mg ambroksolu chlorowodorku (Ambroxoli hydrochloridum). Wskazania do stosowania: Ostre i przewlekłe choroby płuc i oskrzeli przebiegające z zaburzeniem wydzielania śluzu oraz utrudnieniem jego transportu. Dawkowanie i sposób podawania: Dorośli i dzieci w wieku powyżej 12 lat: 2 razy w ciągu doby po 20 ml syropu. Dawka zalecana w przypadku ostrych stanów zapalnych dróg oddechowych oraz w początkowym okresie leczenia stanów przewlekłych, w pierwszych 14 dniach leczenia. Dzieci w wieku 6 do 12 lat: 2 do 3 razy w ciągu doby po 10 ml syropu. Dzieci w wieku 2 do 6 lat: 3 razy w ciągu doby po 5 ml syropu. Dzieci w wieku 1 do 2 lat: 2 razy w ciągu doby po 5 ml syropu. Powyższe dawkowanie zalecane jest w początkowym okresie leczenia; dawkowanie można zmniejszyć o połowę po 14 dniach leczenia. Sposób podawania: syrop Mucosolvan Mini można przyjmować z posiłkiem lub bez posiłków. Produktu nie należy podawać przed snem. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na ambroksolu chlorowodorek lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania: Zgłaszano przypadki ciężkich reakcji skórnych, takich jak rumień wielopostaciowy, zespół Stevensa-Johnsona (ang. Stevens-Johnson syndrome, SJS), toksyczna martwica naskórka (ang. toxic epidermal necrolysis, TEN) i ostra uogólniona krostkowica (ang. acute generalised exanthematous pustulosis, AGEP) związanych ze stosowaniem ambroksolu chlorowodorku. Jeśli wystąpią przedmiotowe i podmiotowe objawy postępującej wysypki skórnej (czasem związane z pojawieniem się pęcherzy lub zmian na błonach śluzowych), należy natychmiast przerwać leczenie ambroksolu chlorowodorkiem i udzielić pacjentowi porady lekarskiej. Dodatkowo w początkowej fazie zespołu Stevensa-Johnsona lub toksycznej martwicy naskórka u pacjentów mogą najpierw wystąpić niespecyficzne (prodromalne) objawy grypopodobne, takie jak: gorączka, uogólniony ból ciała, zapalenie błony śluzowej nosa, kaszel i ból gardła. Niespecyficzne objawy grypopodobne mogą być błędnie leczone za pomocą leków stosowanych w kaszlu i przeziębieniu. W przypadku niewydolności nerek lub ciężkiej niewydolności wątroby, produkt Mucosolvan Mini może być stosowany tylko po konsultacji z lekarzem. Tak jak w przypadku innych leków metabolizowanych w wątrobie i następnie wydalanych przez nerki, w przypadku ciężkiej niewydolności nerek można spodziewać się gromadzenia metabolitów ambroksolu w organizmie. Działania niepożądane: Częstość występowania na podstawie konwencji MedDRA: bardzo często (≥ 1/10); często (≥ 1/100 do < 1/10); niezbyt często (≥ 1/1 000 do < 1/100); rzadko (≥ 1/10 000 do < 1/1 000); bardzo rzadko (< 1/10 000); częstość nieznana: częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych: Zaburzenia układu nerwowego: często: zaburzenia smaku; Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia: często: niedoczulica gardła; Zaburzenia układu immunologicznego: rzadko: reakcje nadwrażliwości, częstość niezanana: reakcje anafilaktyczne w tym wstrząs anafilaktyczny, obrzęk naczynioruchowy i świąd. Zaburzenia żołądka i jelit:często: nudności, niedoczulica jamy ustnej; niezbyt często: biegunka, niestrawność, ból brzucha, suchość błony śluzowej jamy ustnej, wymioty; częstość nieznana: suchość w gardle; Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: rzadko: wysypka, pokrzywka; częstość nieznana: ciężkie działania niepożądane dotyczące skóry (w tym rumień wielopostaciowy, zespół Stevensa-Johnsona, toksyczna martwica naskórka i ostra uogólniona krostkowica). Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowania produktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszać wszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych: Al. Jerozolimskie 181C, 02-222 Warszawa; tel.: +48 22 492 13 01, fax:+ 48 22 492 13 09; e-mail: ndl@urpl.gov.pl. Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu. Produkt leczniczy wydawany bez przepisu lekarza – OTC. Przed zastosowaniem należy zapoznać się z pełną informacją o leku. Podmiot odpowiedzialny posiadający pozwolenie na dopuszczenie do obrotu: Opella Healthcare Poland Sp. z o.o. Pozwolenie na dopuszczenie do obrotu wydane przez URPLWMiPB nr: 18296 Informacji w Polsce udziela: Opella Healthcare Poland Sp. z o.o., ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa, Tel. +22 280 00 00. {ChPL 04/2022}

MAT-PL-2202041-1.0-10.2022