Jak sobie radzić z dyskomfortem oczu?

Dyskomfort narządu wzroku jest wynikiem przewlekłego i nadmiernego obciążenia. Związany jest nie tylko z czynnikami środowiskowymi, ale również z wieloma czynnościami, podejmowanymi w ciągu dnia. Problem ten niewątpliwie wpływa negatywnie na codzienne funkcjonowanie. Istotną kwestię stanowi zatem zapoznanie się z czynnikami, które warunkują komfort pracy oczu, jak również dostosowanie odpowiedniego schematu postępowania (1). Jakie wymagania powinien spełniać godny polecenia produkt?

DYSKOMFORT NARZĄDU WZROKU

Dolegliwości związane z narządem wzroku dotykają osób w każdym wieku. Do najczęstszych objawów, na które uskarżają się pacjenci, należą: suchość, pieczenie, zaczerwienienie, uczucie wzmożonego napięcia gałek ocznych, wrażenie piasku bądź ciała obcego pod powiekami, a także ciężkość powiek czy też zaburzenia ostrości widzenia. (1)

ZESPÓŁ SUCHEGO OKA

Zespół suchego oka to wieloczynnikowa choroba, objawiająca się nieprawidłową ilością i/lub jakością filmu łzowego na powierzchni oka. Wynika ona z hiperosmolarnego filmu łzowego, stanu zapalnego, a w konsekwencji obumierania komórek nabłonka rogówki (tzw. błędne koło suchego oka).

Czynniki sprzyjające zespołowi suchego oka:

  • Długotrwała praca wzrokowa (praca przy komputerze, korzystanie z tabletu, smartfona, czytanie, prowadzenie pojazdu)
  • Nieodpowiednio oświetlone miejsce pracy
  • Niewłaściwe ustawienie pola pracy wzrokowej
  • Przebywanie w pomieszczeniu o dużym zapyleniu, zadymieniu
  • Przebywanie w pomieszczeniach nadmiernie klimatyzowanych, nadmiernie wilgotnych bądź zbyt suchych
  • Czynniki środowiskowe – ostry wiatr, promieniowanie słoneczne, zanieczyszczenie powietrza (1)
  • Zbyt długie wpatrywanie się w ekran komputera, telewizora czy telefonu bez odpowiednio częstego mrugania
  • Stosowanie kropli do oczu zawierających konserwanty
  • Leki, np.: retinoidy, antyhistaminowe, hormonalne, antydepresyjne, stosowane w terapii nadciśnienia
  • Palenie papierosów
  • Klimatyzacja
  • Noszenie soczewek kontaktowych
  • Zespół Sjögrena
  • Reumatoidalne zapalenie stawów
  • Choroby powiek

Patofizjologia zespołu suchego oka

Patomechanizm ZSO oparty jest o hiperosmolarność łez. Prowadzi on do uszkodzenia powierzchni oka zarówno w sposób bezpośredni, ale także poprzez zapoczątkowanie reakcji zapalnej – czyli uruchomienie wspomnianego powyżej błędnego koła.

Zespół suchego oka klasyfikuje się następująco:

  • Postać związana z niedoborem warstwy wodnej, będąca konsekwencją zaburzeń czynności gruczołu łzowego. Hiperosmolarność łez jest wynikiem zmniejszenia wydzielania łez, pomimo ich prawidłowego parowania z powierzchni oka.
  • Postać związana z nadmiernym parowaniem łez – często diagnozowany typ ZSO, obejmujący głównie przyczyny związane z brzegami powiek (zaburzenia mrugania, dysfunkcja gruczołów Meiboma).
  • Postać mieszana – wg ostatnich doniesień ta postać obejmuje nawet 86% pacjentów. (5)(8)

Kto jest narażony na zespół suchego oka?

  • Pracownicy biurowi spędzający codziennie wiele godzin przed ekranem komputera (zespół oka biurowego)
  • Osoby noszące okulary lub soczewki kontaktowe
  • Osoby wykonujące czynności, wymagające dużego skupienia narządu wzroku (szycie, czytanie, prowadzenie pojazdu)
  • Osoby pracujące w klimatyzowanych pomieszczeniach
  • Osoby aktywne fizycznie, uprawiające sport, podróżujące, narażone na silny wiatr oraz promieniowanie UV
  • Osoby korzystające z tabletów i smartfonów (1)(2)(6)(7)

JAK ZADBAĆ O KOMFORT OCZU?

Niezwykle istotną kwestią jest świadomość czynników, które mają wpływ na poziom nawilżenia oczu. Przede wszystkim należy zadbać o optymalne warunki pracy i innych, podejmowanych codziennie aktywności. Zaleca się m.in.:

  • Ograniczenie czasu spędzanego przed ekranem komputera bądź telewizora i robienie regularnych przerw – najbardziej efektywny odpoczynek obejmuje odrywanie oczu od patrzenia w monitor krótkotrwale, ale często
  • Zachowanie odpowiedniej odległości oczu od ekranu monitora (45 cm – 70 cm)
  • Ustawienie monitora na właściwej wysokości (ok. 15º poniżej linii oczu)
  • Odpowiednie oświetlenie miejsca pracy
  • Unikanie miejsc, gdzie panują niesprzyjające dla oczu warunki (1)

Przestrzeganie powyższych zasad jest ważnym elementem, wspomagającym walkę z dolegliwościami, natomiast kluczową kwestię stanowi wdrożenie odpowiedniej farmakoterapii. Pacjenci zmagający się z uciążliwymi objawami ze strony narządu wzroku bardzo często szukają pomocy w aptece. Przy wyborze odpowiednich kropli do oczu, farmaceuta powinien zwrócić uwagę pacjenta na poniższe aspekty:

  • Z uwagi na ryzyko wystąpienia podrażnienia bądź alergii, zaleca się unikanie preparatów zawierających środki konserwujące.
  • W celu uzyskania oczekiwanych efektów, należy pamiętać o konieczności częstego stosowania kropli (przynajmniej 4 razy dziennie).
  • Podawanie leku należy rozpocząć przed sytuacją, która potencjalnie może nasilić objawy.
  • Istotną zaletą jest obecność w składzie filtru UV, zabezpieczającego oko przed szkodliwym promieniowaniem (należy jednak pamiętać, że nie zastępuje on noszenia okularów przeciwsłonecznych). (1) (2) (3) (4)

Krople HYABAK to produkt zawierający 0,15% hialuronian sodu, wykazujący wysoką skuteczność w stanach dyskomfortu narządu wzroku, objawiającego się podrażnieniem, pieczeniem i zaczerwienieniem. Preparat zalecany jest wszystkim pacjentom, zmagającym się z uciążliwymi objawami zmęczenia oczu, zespołem suchego oka czy też osobom noszącym soczewki kontaktowe (preparat można stosować bezpośrednio na soczewki).

W kroplach do oczu HYABAK zastosowano hipotoniczną formułę hialuronianu sodu, w celu wyrównania osmolarności filmu łzowego, a tym samym zwiększenia skuteczności i szybkiego uzyskania uczucia ulgi. W oparciu o znajomość zmiany charakteru filmu łzowego w zespole suchego oka na hiperosmolarny i mechanizm procesu wyrównania stężeń między roztworem na zewnątrz a roztworem w komórkach na powierzchni oka, skrupulatnie opracowano cechy użytej substancji czynnej. Roztwór o charakterze hipotonicznym umożliwia przywrócenie zaburzonej równowagi oraz utrzymanie prawidłowego uwodnienia tkanek na powierzchni oka. Istotny jest również fakt, iż hialuronian stanowi składnik naturalnych łez. Działa on doskonale nawilżająco, wykazuje też szereg właściwości regenerujących i ochronnych.

Ważnym atutem kropli HYABAK jest brak środków konserwujących, których obecność wiąże się z ryzykiem wystąpienia podrażnienia bądź alergii. W produkcie zastosowano ABAK – unikalny system dozujący krople, który umożliwia całkowitą eliminację środków przedłużających trwałość preparatu. Konstrukcja uniemożliwia dostęp bakterii i innych drobnoustrojów chorobotwórczych do wnętrza butelki, a tym samym chroni przed zanieczyszczeniem kropli. System ABAK zapobiega także przed nadmiernym wylewaniem się kropli ze specjalnie skonstruowanego opakowania. Przy każdej aplikacji podawana jest jedna, wykalibrowana kropla, co daje gwarancję dozowania dokładnie takiej samej ilości substancji w każdym oku. Co więcej, po zakończeniu zakraplania część płynu, która zostaje przesączona przez dozownik, jest wchłaniana z powrotem do butelki i poddana ponownemu filtrowaniu przy kolejnym użyciu. Istotną zaletą produktu jest komfort podania – krople aplikuje się w łatwy, tradycyjny sposób, a buteleczka jest miękka, wygodna i poręczna. Krople HYABAK, zabezpieczone systemem ABAK, mają gwarancję sterylności przez 3 miesiące od momentu pierwszego otwarcia.

HYABAK, jako jedyne krople nawilżające na rynku, posiadają filtr UV, który dodatkowo zabezpiecza powierzchnię oka przed szkodliwym promieniowaniem słonecznym (nie zastępuje jednak noszenia okularów przeciwsłonecznych). Zawarty w ich składzie actinoquinol odpowiada za pochłanianie fal o szkodliwej długości. (9) (10)

Podsumowanie

Pieczenie, zaczerwienienie oczu czy uczucie suchości i/lub piasku pod powiekami – to dolegliwości charakterystyczne dla zespołu suchego oka, z którymi pacjenci bardzo często zgłaszają się do apteki. Należy zwiększać ich świadomość odnośnie czynników sprzyjających pojawieniu się dokuczliwych objawów, co wraz z rekomendacją odpowiednich kropli, daje duże szanse na osiągnięcie sukcesu w walce z problemem.

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

mgr farm. Ilona Gołąbek-Karaś

Bibliografia:

  1. Baryluk A., Zmęczenie oczu. Aptekarz Polski. 2011, 63/41.
  2. Stodolska- Nowak A., Siwiec- Prościńska J., Zespół suchego oka. Okulistyka po dyplomie. 2018.
  3. Prost M., Zespół suchego oka. mp.pl. 2015.
  4. Krawczyk W., Chrońmy oczy przed promieniowaniem UV. Aptekarz Polski. 2018.
  5. Wytyczne Polskiego Towarzystwa Okulistycznego dotyczące diagnostyki I leczenia Zespołu Suchego Oka.
  6. Czajkowski J., Zespół oka biurowego u dzieci i młodzieży. Kontaktologia i optyka okulistyczna 2011, 3/2011
  7. Szaflik J., Ambroziak A.M., Diagnostyka zespołu suchego oka w praktyce okulistycznej, 2007
  8. TFOS DEWS II Report. The Ocular Surface, 7/2017
  9. http://dbamooczy.pl/nawilzenie-oczu/krople-hyabak/. [Online]
  10. https://www.hyabak.pl/. [Online]