Feksofenadyna w badaniach naukowych
Feksofenadyna badana była pod kątem zarówno swojej skuteczności, jak i bezpieczeństwa, a także częstości i potencjału do wywoływania działań niepożądanych. Analizując z osobna wszystkie te kwestie otrzymujemy kilka konkretnych informacji.
- Feksofenadyna a potencjał sedacyjny.
Feksofenadyna jako przedstawiciel II generacji leków przeciwhistaminowych odznacza się niskim, a wręcz niezauważalnym potencjałem sedacyjnym [1,2]. Badania porównawcze feksofenadyny i placebo pokazały, że związek ten zajął w nich poniżej 0,1% receptorów histaminowych H1 w OUN [2]. Ilość ta jest w praktyce zerowa i tożsama z wynikami, uzyskanymi w przypadku placebo.
Szczególnie istotna jest też kwestia tego, jak feksofenadyna wygląda na tle innych substancji z grupy leków przeciwhistaminowych. Badania, w których porównywano feksofenadynę i cetyryzynę pokazały, że ta druga odznacza się 12,5% poziomem wywoływania sedacji wśród pacjentów [2]. W innym badaniu uzyskano nawet 25% wskaźnik dla cetyryzyny, co ewidentnie skreśla ją z listy leków nie wpływających na funkcje psychomotoryczne. Feksofenadyna w odróżnieniu od niej nie wydłuża czasu reakcji i nie wpływa na zdolność koncentracji i funkcje poznawcze [3,4]. - Feksofenadyna a jej skuteczność.
Badania nad skutecznością feksofenadyny liczyć można w dziesiątkach, jeśli nie setkach. Tak czy inaczej wniosek, jaki z nich płynie jest jeden – feksofenadyna efektywnie znosi najbardziej dokuczliwe objawy ANN, tj. kichanie, swędzenie, wodnistą wydzieliną i objawy oczne [5]. Według badań feksofenadyna jest jedną z najsilniejszych substancji przeciwalergicznych II generacji leków przeciwhistaminowych [2]. Badania porównujące feksofenadynę i loratadynę pokazują, że ta pierwsza lepiej redukuje objawy ANN, a dodatkowo korzystniej wpływa pośrednio na poprawę stanów towarzyszących ANN (których pogorszenie wynika z obecności ANN), czyli na aktywność, sen, czy emocje [6,7]. - Feksofenadyna a zanieczyszczenia powietrza.
Chorzy na ANN dużo gorzej reagują na coraz bardziej powszechne zanieczyszczenia powietrza [8]. Efektywna terapia lecznicza jest zatem w ich przypadku szczególnie ważna. W tym celu sprawdzono, czy feksofenadyna będzie skuteczna u pacjentów narażonych na zanieczyszczenia powietrza. Wyniki tych badań pokazały, że feksofenadyna znacząco poprawia wyniki u tych pacjentów i skutecznie redukuje objawy alergii – dużo lepiej niż porównywane placebo [8]. - Feksofenadyna a przekrwienie błony śluzowej nosa.
Ogólnie przyjmuje się, że lekami najlepiej znoszącymi objaw zatkanego nosa w przypadku ANN są donosowe glikokortykosteroidy [9]. Niemniej jednak dokonano analizy, czy feksofenadyna może również w pewnym stopniu wpływać na przekrwienie błony śluzowej nosa. Wyniki są obiecujące i pokazują, że związek ten w pewnym stopniu powoduje redukcję nadmiernego przekrwienia śluzówki nosa [5,6,7]. Jest to zdecydowanie zaletą feksofenadyny, tym bardziej, że inne związki z tej grupy odznaczają się znikomym oddziaływaniem w kierunku zmniejszania blokady nosa. - Feksofenadyna i jej bezpieczeństwo.
Dobra tolerancja danej terapii i wysoki poziom bezpieczeństwa to często jedno z głównych kryteriów wyboru sposobu leczenia danego pacjenta. Zwłaszcza, jeśli dana osoba przyjmuje dodatkowe leki, mogące wchodzić w interakcję z zaleconym przez nas leczeniem przeciwalergicznym. Badania z udziałem feksofenadyny pokazują, że jest ona lekiem wysoce bezpiecznym – również w politerapii [6]. Profil bezpieczeństwa feksofenadyny jest niemal porównywalny z wynikami uzyskiwanymi przez placebo – nawet przy większych niż zalecane dawkach [4,6,7]. Feksofenadyna jest zatem dużo lepszym rozwiązaniem niż chociażby cetyryzyna i loratadyna, które w związku z metabolizmem wątrobowym mogą wchodzić w interakcje z niektórymi lekami [10,11].
Feksofenadyna nie wywiera również efektów kardiologicznych [4,7]. - Feksofenadyna a dodatkowe właściwości.
Analizowany związek posiada dodatkową właściwość, jaką jest działanie przeciwzapalne. Badania pokazują, że feksofenadyna zmniejsza odczyn zapalny, w inicjacji którego udział biorą bazofile, komórki tuczne i eozynofile [6]. Ta dodatkowa właściwość działa zdecydowanie na korzyść feksofenadyny i daje jej przewagę nad innymi związkami z tej grupy.
Skoro feksofenadyna ma udokumentowaną skuteczność i przewagę, to czemu z niej nie skorzystać?
Feksofenadyna to związek, który jeszcze jakiś czas temu był dostępny jedynie na receptę. Teraz ten sam, skuteczny i bezpieczny lek dostępny jest dla pacjentów bez recepty – pod nazwą Allegra. Allegra to preparat, który dzięki obecności feksofenadyny dedykowany jest do redukowania objawów sezonowego alergicznego nieżytu nosa [12]. Allegra to zatem właściwy wybór na objawy alergicznego nieżytu nosa.
mgr farm. Mateusz Jabłoński
MAT-PL-2101067-1.0-05/21
Literatura:
- Prediction of the efficacy of antihistamines in chronic spontaneous urticaria based on initial suppression of the histamine-induced wheal, Sanchez J., Zakzuk J., Cardona R., J Investig Allergol Clin Immunol 2016; Vol. 26(3): 177-184
- Pharmacology of antihistamines, Martin K Church, Diana S Church, Indian J Dermatol 2013, May-Jun; 58(3): 219-224
- Porównanie leków przeciwhistaminowych I i II generacji w praktyce pediatrycznej, Bogumił Kiss, Praktyka Lekarska – Zeszyty specjalistyczne, nr 74 (11/2012)
- Safety and efficacy of oral fexofenadine in chldren with seasonal allergic rhinitis – a pooled analysis of three studies, Eli O. Meltzer, Pierre Scheinmann, Jose E. Rosado Pinto, Claus Bachert, Gunilla Hedlin, Ulrich Wahn, Albert F. Finn Jr, Erik Ruuth, Pediatr Allergy Immunol 2004, 15: 253-260
- Efficacy of desloratadine, 5mg, compared with fexofenadine, 180mg, in patients with symptomatic seasonal allergic rhinitis, William E. Berger, William R. Lumry, Eli O. Meltzer, David S. Pearlman, Allergy Asthma Proc 27:214-223, 2006
- Efficacy and safety profile of fexofenadine HCl: a unique therapeutic option in H1-receptor antagonist treatment, Suzanne G. Meeves, Sireesh Appajosyula, J Allergy Clin Immunol, 2003
- Systematic review on the efficacy of fexofenadine in seasonal allergic rhinitis: a meta-analysis of randomized, double-blind, placebo-controlled clinical trials, E. Compalati, R. Baena-Cagnani, M. Penagos, H. Badellino, F. Braido, R.M. Gomez, G.W. Canonica, C.E. Baena-Cagnani, Int Arch Allergy Immunol 2011; 156:1-15
- International expert consensus on the management of allergic rhinitis (AR) aggravated by air pollutants, Robert Naclerio et al., World Allergy Organization Journal (2020) 13:100106
- Wyzwania w leczeniu ANN, Krystyna Wąsowska-Królikowska, Alergia, 2014
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Loratan
- Mometazon i desloratadyna w farmakoterapii alergicznego nieżytu nosa, Edyta Szałek, Farmacja Współczesna 2017; 10:242-246
- Charakterystyka Produktu Leczniczego Allegra 08/2016.
Allegra, 120 mg, tabletki powlekane. Każda tabletka zawiera 120 mg feksofenadyny chlorowodorku (Fexofenadini hydrochloridum), co odpowiada 112 mg feksofenadyny. Wskazania do stosowania: Leczenie objawowe sezonowego alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa. Dawkowanie i sposób podawania: Dawkowanie Dorośli i dzieci w wieku 12 lat i starsze: Zalecana dawka feksofenadyny chlorowodorku dla dorosłych i dzieci w wieku 12 lat i starszych wynosi 120 mg raz na dobę, przed posiłkiem. Feksofenadyna jest farmakologicznie czynnym metabolitem terfenadyny. Dzieci w wieku poniżej 12 lat: Nie badano skuteczności i bezpieczeństwa stosowania feksofenadyny chlorowodorku w dawce 120 mg u dzieci w wieku poniżej 12 lat. Grupy zwiększonego ryzyka: Badania przeprowadzone w grupach zwiększonego ryzyka (osoby w podeszłym wieku, osoby z zaburzeniem czynności nerek lub wątroby) wykazały, że nie jest konieczne dostosowanie dawkowania feksofenadyny chlorowodorku w tych grupach pacjentów. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania: Tak jak w przypadku większości nowych leków, dane dotyczące stosowania u pacjentów w podeszłym wieku oraz u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby są ograniczone. W tych grupach pacjentów feksofenadyny chlorowodorek należy stosować ze szczególną ostrożnością. Pacjentów z chorobą układu krążenia występującą obecnie lub w wywiadzie należy ostrzec, że stosowanie leków przeciwhistaminowych może wiązać się z wystąpieniem takich działań niepożądanych, jak: tachykardia i kołatanie serca. Działania niepożądane: Działania niepożądane są wymienione poniżej według klasyfikacji układów i narządów oraz częstości występowania. Częstość występowania jest określona jako bardzo często (> 1/10), często (> 1/100 do < 1/10), niezbyt często (> 1/1000 do < 1/100), rzadko (> 1/10 000 do < 1/1000) lub bardzo rzadko (< 1/10 000), nieznana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych. W badaniach klinicznych u dorosłych zgłaszane były następujące działania niepożądane z częstością występowania podobną do obserwowanej w grupie otrzymującej placebo: Zaburzenia układu nerwowego często (≥1/100 do <1/10): bóle głowy, senność, zawroty głowy; Zaburzenia żołądka i jelit: często (≥1/100 do <1/10): nudności; Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: niezbyt często (≥1/1 000 do <1/100): zmęczenie. U dorosłych zgłaszane były następujące działania niepożądane zebrane z obserwacji w okresie po wprowadzeniu produktu do obrotu. Częstość ich występowania jest nieznana (nie może być określona na podstawie dostępnych danych): Zaburzenia układu immunologicznego: reakcje nadwrażliwości z objawami, takimi jak: obrzęk naczynioruchowy, uczucie ucisku w klatce piersiowej, duszność, nagłe zaczerwienienie skóry i uogólnione objawy anafilaksji; Zaburzenia psychiczne: bezsenność, nerwowość, zaburzenia snu lub koszmary senne/wyraziste sny; Zaburzenia serca: tachykardia, kołatanie serca; Zaburzenia żołądka i jelit: biegunka; Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: wysypka, pokrzywka, świąd. Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowania produktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszać wszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Al. Jerozolimskie 181C, 02 – 222 Warszawa Tel.: + 48 22 49 21 301, Faks: + 48 22 49 21 309, E-mail: ndl@urpl.gov.pl Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu lub przedstawicielowi podmiotu odpowiedzialnego w Polsce. Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn: Biorąc pod uwagę profil farmakodynamiczny i zgłaszane działania niepożądane jest mało prawdopodobne, aby feksofenadyny chlorowodorek wpływał na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. W obiektywnych testach wykazano, że Allegra nie wywiera znaczącego wpływu na czynność ośrodkowego układu nerwowego. Oznacza to, że pacjenci mogą prowadzić pojazdy mechaniczne i wykonywać zadania wymagające koncentracji. Jednakże w celu identyfikacji wrażliwych osób, u których występuje nietypowa reakcja na leki, zaleca się sprawdzenie indywidualnej reakcji na produkt, zanim pacjent będzie prowadził pojazd lub wykonywał skomplikowane zadania. OTC – produkt leczniczy wydawany bez przepisu lekarza. Przed zastosowaniem należy zapoznać się z pełną informacją o leku. Podmiot odpowiedzialny: Sanofi-Aventis Deutschland GmbH, Brüningstrasse 50, D- 65926 Frankfurt nad Menem, Niemcy. Pozwolenie na dopuszczenie do obrotu wydane przez Prezesa URPLWMiPB nr: 4195. Informacji w Polsce udziela: Sanofi-Aventis Sp. z o.o., ul. Bonifraterska 17, 00-203, Warszawa, tel. +22 280 00 00. {ChPL 08/2016}