Intensywny rozwój i postęp technologiczny sprawia, że nauka posiada coraz więcej możliwości wykorzystania naturalnie występujących w przyrodzie związków w życiu człowieka. Nie dość, że udaje się odkrywać nowe substancje, to coraz więcej wiemy o tych dobrze już nam znanych. To wszystko sprawia, że w postępowaniu w niektórych schorzeniach śmiało wykorzystywać możemy związki pochodzące z roślin. Tak jest, chociażby w przypadku dyslipidemii, czyli zaburzeń gospodarki lipidowej.
Zaburzenia lipidemiczne – rzadkość czy już epidemia?
Zaburzenia gospodarki tłuszczowej to problem o coraz większym zasięgu i znaczeniu dla systemu ochrony zdrowia. Wystarczy przytoczyć dane z badania NATPOL z 2011 roku, które wykazały, że prawie 60% zbadanych uczestników z populacji polskiej miało podwyższone stężenie frakcji LDL we krwi [1]! Patrząc na to z praktycznego punktu widzenia 2 na 3 Polaków ma problem z niewłaściwym poziomem cholesterolu!
Co gorsza – podobna liczba (bo 60%) pacjentów z hipercholesterolemią nie jest świadomych swojego stanu zdrowia [1]! A przecież hipercholesterolemia to doskonale znany czynnik ryzyka chorób sercowo-naczyniowych [2]! Dlatego też efektywne i możliwie bezpieczne postępowanie powinno być łatwo dostępne… i jest.
Monakolina K – sprawdzona jakość i bezpieczeństwo
Aktualne wytyczne jako główną interwencję w terapii hipercholesterolemii i zaburzeń lipidowych rekomendują modyfikację diety i stylu życia [3]. Coraz częściej w ramach diety stosowane są substancje naturalne, jak chociażby monakolina K.
Monakolina K znajduje się m.in. w czerwonych drożdżach ryżu [2]. Powstają one w wyniku fermentacji białego ryżu i pleśni, a zawarta w nich monakolina doskonale sprawdza się jako substancja redukująca poziom lipidów w organizmie, wykazując efekt podobny do tego, jaki prezentują syntetyczne statyny [4]. Dowody?
- Badanie z udziałem 3 mg monakoliny K (wspartej koenzymem Q i kwasem foliowym) pozwoliło zaobserwować spadek stężenia frakcji LDL o blisko 15% u większości poddanych badaniu względem grupy kontrolnej
- badanie Lin i wsp. monakolina K przyczyniła się do spadku poziomu LDL o ponad 27% po 8 tygodniach kuracji [2,5].
EFSA (Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności) potwierdza związek pomiędzy spożywaniem monakoliny K z preparatów z czerwonego ryżu a utrzymaniem prawidłowego stężenia LDL we krwi [6]. Zgodnie z dokumentem przyjętym podczas Deklaracji Sopockiej II redukcja LDL za pomocą monakoliny wynosi nawet 20% [6]!
Warto też wiedzieć, że analizy wskazują na bardzo duże bezpieczeństwo stosowania czerwonego ryżu, nawet u pacjentów z nietolerancją statyn, a częstość działań niepożądanych szacuje się na mniej niż 0,04% [4]!
Bergamota, czyli nowe podejście do terapii zaburzeń lipidowych
Bergamota to roślina występująca głównie na południu Włoch [3]. Jej cechą szczególną jest duże bogactwo związków flawonoidowych o interesujących właściwościach [3,7]. Do najważniejszych polifenoli bergamoty zaliczyć należy:
- neohesperydynę
- brutierydynę
- melitydynę
- narniginę
- neoriocytrynę [8,9].
Bogactwo związków sprawia, że bergamota odznacza się wielokierunkowym działaniem, tzw. plejotropowym [8,9]. Z punktu widzenia zaburzeń gospodarki lipidowej bergamota:
- redukuje stężenie cholesterolu całkowitego i frakcji LDL
- wspomaga wzrost stężenia cholesterolu frakcji HDL
- redukuje stężenie glukozy we krwi [8,9,10].
Powyższe mechanizmy potwierdzają liczne badania. BPF, czyli skoncentrowana frakcja polifenoli z bergamoty. W badaniu Mollace’a i wsp. na 237 osobach z hipercholesterolemią BPF zmniejszył cholesterol całkowity od 21,8 do 29%, a ilość frakcji LDL od 24 do 36% [5]! Co więcej – BPF wykazuje działanie synergiczne z syntetycznymi statynami – może być zatem wsparciem standardowej terapii [3,11]. W trakcie badania BPF + 10mg rosuwastatyny efekt hipolipemizujący był porównywalny do tego, jaki wykazałaby rosuwastatyna w dawce 20mg [3,11]. Pozwala to zwiększyć efektywność terapii (BPF lepiej działa także na HDL) przy redukcji potencjalnych działań niepożądanych [3,11].
W badaniach naukowych wykazano, że polifenole z bergamoty zapewniają najsilniejszą redukcję stężenia cholesterolu LDL spośród przebadanych naukowo substancji naturalnych.
A gdyby tak połączyć monakolinę K i ekstrakt z bergamoty?
Z takim rozwiązaniem wyszedł producent preparatu Monolipid K forte. Produkt zawiera standaryzowane ekstrakty z czerwonych drożdży ryżu i polifenoli z owoców bergamoty. Obydwa składniki wykazują efekt hipolipemizujący, co pozwala na synergię działania i wysoki jak na preparat pochodzenia naturalnego efekt obniżenia poziomu cholesterolu. Zawartość monakoliny K w preparacie zgodna jest z aktualnymi wytycznymi dotyczącymi produktów zawierających tą substancję – 1 kapsułka (czyli dzienna dawka) zawiera 2,99mg monakoliny K.
Poza Monolipidem K forte w ofercie znajduje się również Monolipid K (zawierający m.in. monakolinę K w dawce 2,99mg, koenzym Q i kwas foliowy) – praktycznie takie samo zestawienie uzyskało znaczącą redukcję stężenia LDL w badaniu opisanym wcześniej!
Dla osób poszukujących preparatu na bazie bergamoty (z ekstraktem BPF) dostępny jest preparat Bergamil forte, który oprócz polifenoli z bergamotki posiada też ekstrakt z czosnku i witaminę C. Jak widać każdy może dopasować preparat do swoich potrzeb.
Literatura:
- Prevalance of lipid abnormalities in Poland. The NATPOL 2011 survey, Tomasz Zdrojewski i inni, Kardiologia Polska 2016; 74, 3: 143-153.
- Low daily dose of 3 mg monacolin K from RYR reduces the consentration of LDL-C in a randomized, placebo-controlled intervention, Tina Heinz, Jan Philipp Schuchardt, Katharina Moller, Peyman Hadji, Andreas Hahn, Nutrition Research 36 (2016) 1162-1170.
- Effect of bergamot on lipid profile in humans: A systematic review, Itziar Lamiquiz-Moneo, et.al., Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 60:18, 3133-3143.
- Wytyczne PTL/KLRwP/PTK/PTDL/PTD/PTNT diagnostyki i leczenia zaburzeń lipidowych w Polsce 2021, Maciej Banach i inni, Lekarz POZ 4/2021.
- Standaryzowana kompozycja polifenoli z bergamoty – kompleksowy suplement diety o właściwościach plejotropowych na tle innych dostępnych na rynku wybranych naturalnych substancji hipolipemizujących, Marcin Barylski, Reprint z: Medycyna Faktów 2021; 1(50): 36-41.
- Monakolina – pomost między prozdrowotną modyfikacją diety a farmakoterapią hipercholesterolemii, Beata Wożakowska-Kapłon, Paweł Salwa, Folia Cardiologica 2016, tom 11, nr 4, strony 318-326.
- Statin-like principles of Bergamot Fruit (Citrus bergamia): isolation of 3-hydroxymethylglutaryl flavonoid glycosides, Leonardo Di Donna, et.al., J. Nat. Prod. 2009, 72, 1352-1354.
- Stanowisko grupy ekspertów wsparte przez Sekcję Farmakoterapii Sercowo-Naczyniowej Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego dotyczące miejsca standaryzowanej kompozycji polifenoli z bergamoty w terapii dyslipidemii oraz jej innego potencjalnego zastosowania w praktyce klinicznej, Marcin Barylski, Krzysztof J. Filipiak, Bogusław Okopień, Filip M. Szymański, Beata Wożakowska-Kapłon, Artur Mamcarz, Folia Cardiologica 2018, tom 13, nr 3, 222-235.
- Clinical application of bergamot (Citrus bergamia) for reducing high cholesterol and cardiovascular disease markers, Mirielle C. Nauman, Jeremy J. Johnson, Integr Food Nutr Metab. 2019 Marchl 6(2).
- Efficacy of bergamot: from anti-inflammatory and anti-oxidative mechanisms to clinical applications as preventive agent for cardiovascular morbidity, skin diseases, and mood alterations, Simone Perna, Daniele Spadaccini, Leonardo Botteri, Carolina Grometta, Antonella Riva, Pietro Allegrini, Giovanna Petrangolini, Vittoria Infantino, Mariangela Rondanelli, Food Sci Nutr. 2019;7:369-384.
- Bergamot polyphenolic fraction enhances rosuvastin-induced effects on LDL-cholesterol, LOX-1 expression and protein kinase B phosphorylation in patient with hyperlipidemia, Micaela Gliozzi, et.al., Int J Cardiol. 2013 Dec 10;170(2): 140-5.