Dotychczas skuteczne w łagodzeniu tych objawów, były przepisane przez lekarza tabletki zawierające w składzie cetyryzynę. Pan Arkadiusz, jednak po ich zażyciu czuje się senny i spada jego koncentracja, co z racji wykonywanego zawodu jest niebezpieczne. Dodatkowo w celu zahamowania nadmiernego kataru stosuje krople do nosa z ksylometazoliną. Przyszedł on do apteki przed wystąpieniem corocznych przykrych dolegliwości, aby skonsultować się, jaki lek przeciwalergiczny byłby jednocześnie skuteczny, a z drugiej strony nie powodował niepożądanych objawów.
Alergiczny nieżyt nosa, z którym zmaga się Pan Arkadiusz to choroba objawiająca się w efekcie ekspozycji na alergen. Jej symptomy są wynikiem Ig-E zależnego zapalenia błony śluzowej górnych dróg oddechowych.
Charakterystycznymi objawami tego schorzenia są:
wodnisty wyciek z nosa;
świąd nosa;
napadowe kichanie;
blokada nosa;
świąd, zaczerwienienie oraz łzawienie oczu;
Alergicznemu nieżytowi nosa może ponadto towarzyszyć atopowe zapalenie skóry, czy objawy alergii pokarmowej [2,3]
W przypadku pana Arkadiusza czynnikiem je wywołującym są pyłki traw. Na terenie Polski pojawiają się one w okresie od maja do sierpnia, co skutkuje bardzo długą ekspozycją na ten alergen w ciągu roku. Stąd pojawiający się alergiczny nieżyt nosa u chorego należy zakwalifikować jako przewlekły (trwa ponad 4 tygodnie) [4].
Farmaceuta zalecił Panu Arkadiuszowi zmianę stosowanego dotychczas leku przeciwhistaminowego na nowoczesny lek z tej grupy- feksofenadynę. Jest to substancja lecznicza skuteczna w leczeniu alergicznego nieżytu nosa [1].
Feksofenadyna- nowoczesny lek przeciwhistaminowy w leczeniu alergicznego nieżytu nosa
Jej główny mechanizm działania polega na odwracalnym łączeniu się z receptorami histaminowymi H1. Przez to uniemożliwia łączenie się z nimi histaminy, która uwalniając się z komórek tucznych, jest głównym czynnikiem prozapalnym w reakcji alergicznej.
Leki przeciwhistaminowe stosowane w łagodzeniu objawów reakcji alergicznych dzielimy na dwie generacje. Substancje lecznicze zaliczane do I generacji nie są już zalecane w terapii przeciwalergicznej. To ze względu na to, że po ich stosowaniu występuje duże ryzyko pojawienia się skutków ubocznych. Do najczęstszych zaliczymy: uczucie senności, spadek koncentracji, kardio- i hepatotoksyczność oraz działanie antycholinergiczne [2,5].
Stąd, aktualnie zaleca się stosowanie leków przeciwhistaminowych II generacji, które charakteryzują się:
wysoką selektywnością wobec receptorów H1;
znacznym ograniczeniem zdolności do przekraczania bariery krew-mózg;
znacznym ograniczeniem zdolności do łączenia się z sercowymi kanałami jonowymi;
W ten sposób wyeliminowane zostały problemy związane z dużym ryzykiem pojawienia się działań niepożądanych, jak to ma miejsce przy lekach przeciwhistaminowych I generacji.
Jednym z najsilniejszych leków przeciwhistaminowych II generacji jest feksofenadyna. Swoją wysoką skuteczność terapeutyczną zawdzięcza:
wysokiej selektywności i powinowactwie do receptorów H1;
zdolności do powolnej dysocjacji z receptorów H1 [5];
wykazywaniu zdolności przeciwzapalnych: ma zdolność do hamowania uwalniania cytokin prozapalnych (np. IL-6) i jako jedyny lek przeciwhistaminowy również wykazuje właściwość blokowania aktywności enzymu cyklooksygenazy COX-2 (przy stosowaniu dawek wyższych niż zalecane również COX-1) [6];
Feksofenadyna charakteryzuje się bardzo wysokim profilem bezpieczeństwa, który w badaniach jest porównywalny do placebo. Co bardzo ważne dla Pana Arkadiusza, stosowanie feksofenadyny nie wiąże się ze zwiększoną sedacją i sennością. Lek ten nie powoduje także zaburzenia funkcji poznawczych. Został także scharakteryzowany jako lek przeciwhistaminowy o najmniejszej zdolności do wywołania upośledzenia psychoruchowego. Co więcej, nie wpływa on na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego [1].
Leczenie alergicznego nieżytu nosa powinno polegać przede wszystkim na wyeliminowaniu alergenu będącego przyczyną wystąpienia przykrych dolegliwości. Jeśli jest to niemożliwe, jak w przypadku usunięcia z powietrza pyłku traw, to zaleca się, aby leczenie mające na celu łagodzenie tych objawów rozpocząć na 10-14 dni przed ich potencjalnym pojawieniem się. Dotyczy to także leków przeciwhistaminowych, których stosowanie powinno się kontynuować przez cały okres ekspozycji na czynnik wywołujący reakcję alergiczną, który może trwać nawet kilka miesięcy. Feksofenadyna jest lekiem skuteczniejszym, jeśli jest stosowana regularnie (również profilaktycznie przed wystąpieniem objawów), niż doraźnie dopiero w przypadku wystąpienia nieprzyjemnych symptomów [6].
Feksofenadyna charakteryzuje się szybkim efektem działania. Po podaniu doustnym osiąga ona stężenie maksymalne już po 1-3 godzinach od przyjęcia pojedynczej dawki. Co niezwykle istotne lek ten charakteryzuje się długim okresem półtrwania trwającym nawet 15 godzin. Dzięki temu efekt leczniczy utrzymuje się nawet do 24 godzin po jego przyjęciu. Oznacza to, że wystarczy ją stosować tylko raz dziennie, co daje ogromną przewagę nad innymi lekami przeciwhistaminowymi [6,7].
Preparatem zawierającym w składzie feksofenadynę w dawce 120 mg, który jest dostępny bez recepty, jest Allegra. Można ją proponować osobom, które zmagają się z problemem alergicznego nieżytu nosa, gdyż wykazuje wysoką skuteczność leczenia tego schorzenia, przy zachowaniu wysokiego profilu bezpieczeństwa.
mgr farm. Maciej Birecki
Bibliografia:
Pawliczak R. Jakość życia w alergicznym nieżycie nosa. Alergologia Polska 2015; 2: 139-144.
Ziętkowski Z, Łukaszyk M, Skiepko U, Bodzenta- Łukaszyk A. Leki przeciwhistaminowe w pyłkowicy, Alergia Astma Immunologia 2016; 21 (1): 28-32.
Rapiejko P. Kompleksowe leczenie alergicznego nieżytu nosa, Allergoprofil 2015; 11 (1): 6-19.
Lipiec A, Rapiejko P. Przewlekły alergiczny nieżyt nosa w przebiegu uczulenia na alergeny pyłku traw. Opis przypadku, Allergoprofil 2014; 10 (2): 62-66/
Sybilski A. Feksofenadyna- przegląd literatury w kontekście skuteczności i bezpieczeństwa, Allergoprofil 2021; 17 (4): 24-30.
Przedsezonowe leczenie alergicznego nieżytu nosa i pierwsze objawy. Czy wcześniejsza terapia lekami przeciwhistaminowymi zapewnia lepszą kontrolę objawów? Algorytm współpracy Lekarz-Farmaceuta-Pacjent w alergicznym nieżycie nosa. Raport ze spotkania Komitetu Doradczego grupy niezależnych ekspertów. 18.12.2021. Dane w posiadaniu firmy.
Badania kliniczne przeprowadzone u pacjentów z sezonowym alergicznym zapaleniem błony śluzowej nosa wykazały, że dawka 120mg jest wystarczająca do zapewnienia skutecznego działania przez 24 godziny. ChPL Allegra 06/2021
Allegra, 120 mg, tabletki powlekane. Każda tabletka zawiera 120 mg feksofenadyny chlorowodorku (Fexofenadini hydrochloridum), co odpowiada 112 mg feksofenadyny. Wskazania do stosowania: Leczenie objawowe sezonowego alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa. Dawkowanie i sposób podawania: Dawkowanie Dorośli i dzieci w wieku 12 lat i starsze: Zalecana dawka feksofenadyny chlorowodorku dla dorosłych i dzieci w wieku 12 lat i starszych wynosi 120 mg raz na dobę, przed posiłkiem. Feksofenadyna jest farmakologicznie czynnym metabolitem terfenadyny. Dzieci w wieku poniżej 12 lat: Nie badano skuteczności i bezpieczeństwa stosowania feksofenadyny chlorowodorku w dawce 120 mg u dzieci w wieku poniżej 12 lat. Grupy zwiększonego ryzyka: Badania przeprowadzone w grupach zwiększonego ryzyka (osoby w podeszłym wieku, osoby z zaburzeniem czynności nerek lub wątroby) wykazały, że nie jest konieczne dostosowanie dawkowania feksofenadyny chlorowodorku w tych grupach pacjentów. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania: Tak jak w przypadku większości nowych leków, dane dotyczące stosowania u pacjentów w podeszłym wieku oraz u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby są ograniczone. W tych grupach pacjentów feksofenadyny chlorowodorek należy stosować ze szczególną ostrożnością. Pacjentów z chorobą układu krążenia występującą obecnie lub w wywiadzie należy ostrzec, że stosowanie leków przeciwhistaminowych może wiązać się z wystąpieniem takich działań niepożądanych, jak: tachykardia i kołatanie serca. Działania niepożądane: Działania niepożądane są wymienione poniżej według klasyfikacji układów i narządów oraz częstości występowania. Częstość występowania jest określona jako bardzo często (> 1/10), często (> 1/100 do < 1/10), niezbyt często (> 1/1000 do < 1/100), rzadko (> 1/10 000 do < 1/1000) lub bardzo rzadko (< 1/10 000), nieznana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych. W badaniach klinicznych u dorosłych zgłaszane były następujące działania niepożądane z częstością występowania podobną do obserwowanej w grupie otrzymującej placebo: Zaburzenia układu nerwowego często (≥1/100 do <1/10): bóle głowy, senność, zawroty głowy; Zaburzenia żołądka i jelit: często (≥1/100 do <1/10): nudności; Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: niezbyt często (≥1/1 000 do <1/100): zmęczenie. U dorosłych zgłaszane były następujące działania niepożądane zebrane z obserwacji w okresie po wprowadzeniu produktu do obrotu. Częstość ich występowania jest nieznana (nie może być określona na podstawie dostępnych danych): Zaburzenia układu immunologicznego: reakcje nadwrażliwości z objawami, takimi jak: obrzęk naczynioruchowy, uczucie ucisku w klatce piersiowej, duszność, nagłe zaczerwienienie skóry i uogólnione objawy anafilaksji; Zaburzenia psychiczne: bezsenność, nerwowość, zaburzenia snu lub koszmary senne/wyraziste sny; Zaburzenia serca: tachykardia, kołatanie serca; Zaburzenia żołądka i jelit: biegunka; Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: wysypka, pokrzywka, świąd. Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowania produktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszać wszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Al. Jerozolimskie 181C, 02 – 222 Warszawa Tel.: + 48 22 49 21 301, Faks: + 48 22 49 21 309, E-mail: ndl@urpl.gov.pl Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu lub przedstawicielowi podmiotu odpowiedzialnego w Polsce. Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn: Biorąc pod uwagę profil farmakodynamiczny i zgłaszane działania niepożądane jest mało prawdopodobne, aby feksofenadyny chlorowodorek wpływał na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. W obiektywnych testach wykazano, że Allegra nie wywiera znaczącego wpływu na czynność ośrodkowego układu nerwowego. Oznacza to, że pacjenci mogą prowadzić pojazdy mechaniczne i wykonywać zadania wymagające koncentracji. Jednakże w celu identyfikacji wrażliwych osób, u których występuje nietypowa reakcja na leki, zaleca się sprawdzenie indywidualnej reakcji na produkt, zanim pacjent będzie prowadził pojazd lub wykonywał skomplikowane zadania. OTC – produkt leczniczy wydawany bez przepisu lekarza. Przed zastosowaniem należy zapoznać się z pełną informacją o leku. Podmiot odpowiedzialny: Sanofi-Aventis Deutschland GmbH, Brüningstrasse 50, D- 65926 Frankfurt nad Menem, Niemcy. Pozwolenie na dopuszczenie do obrotu wydane przez Prezesa URPLWMiPB nr: 4195. Informacji w Polsce udziela: Sanofi-Aventis Sp. z o.o., ul. Bonifraterska 17, 00-203, Warszawa, tel. +22 280 00 00. {ChPL 08/2016}
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
MAT: MAT-PL-2200547-1.0-04.22