Problemy dermatologiczne towarzyszą coraz większej liczbie pacjentów. Jednym z nich jest bez wątpienia atopowe zapalenie skóry (AZS), które choć w głównej mierze dotyczy dzieci, to występuje także u osób dorosłych (według niektórych źródeł nawet u 10%) [1,2]! Dlatego też osoby dorosłe, zgłaszające się do apteki z problemem suchej, podrażnionej i swędzącej skóry mogą wymagać opieki dedykowanej pacjentom z AZS. Właśnie taką osobą jest Pani Ewa.
OPIS PRZYPADKU
Pacjentką, która potrzebuje pomocy jest Pani Ewa. To 45-letnia kobieta, która przyszła dziś do apteki w celu uzyskania porady i rekomendacji preparatu na doskwierający jej problem. Otóż pacjentka narzeka na wysuszoną, swędzącą i podrażnioną skórę, która wyraźnie zmniejsza jej komfort codziennego funkcjonowania. Pani Ewa wspomina Ci też, że problem ten nie jest czymś nowym, bo AZS z jakim się zmaga to choroba, jaka towarzyszy jej od dawna. Pomimo, że zdążyła się już do niej przyzwyczaić, to chciałaby otrzymać od Ciebie preparat, który złagodzi te dolegliwości i sprawi, że skóra nie będzie tak wysuszona i podrażniona. Co możesz jej zaproponować?
SUCHA SKÓRA TO DUŻY PROBLEM PACJENTÓW Z AZS
Chcąc pomóc Pani Ewie należy sobie uświadomić, jak złożonym problemem jest skóra pacjentów z atopowym zapaleniem skóry. Przede wszystkim w przebiegu tego schorzenia ma miejsce nieprawidłowa budowa i funkcjonowanie warstwy rogowej naskórka [3]. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest przede wszystkim mutacja w genie kodującym filagrynę, czyli białko będące strażnikiem prawidłowego funkcjonowania bariery naskórkowej [3].
Mutacja w genie filagryny prowadzi do zaburzeń w dojrzewaniu keranocytów, a to z kolei przyczynia się do nieprawidłowej budowy warstwy rogowej naskórka, spadku ilości obecnych tam ceramidów i lipidów w przestrzeni międzykomórkowej [1,3]. Zmniejsza się także synteza NMF, czyli naturalnego czynnika nawilżającego, czego efektem jest spadek nawilżenia skóry [1]. Wszystkie te patologie uwidaczniają się u pacjentów z AZS w postaci:
- suchości skóry
- podrażnienia skóry i uczucia świądu
- zmian zapalnych, które u młodszych osób widoczne są głównie na zgięciach kończyn, natomiast w późniejszym wieku mogą obejmować już całe ciało [1,3,4,5].
CEL – ZWIĘKSZYĆ STOPIEŃ NAWILŻENIA SKÓRY!
Stopień nawilżenia skóry zależy od zdolności barierowych skóry i jej zdolności higroskopijnych [3]. Celem zatem postępowania terapeutycznego powinna być odbudowa zdolności barierowych naskórka, gdyż sprawnie funkcjonująca warstwa barierowa sprzyja wzrostowi nawilżenia [3]. W tym celu warto stosować produkty, w składzie których znajdują się substancje wpływające pozytywnie na funkcje bariery naskórkowej.
CERAMIDY JAKO PODSTAWA BARIERY NASKÓRKOWEJ
Bez wątpienia ceramidy, które stanowią budulec warstwy ochronnej skóry jako naturalne składniki cementu międzykomórkowego to związki, które powinny być obecne w produktach dedykowanym osobom z suchą i podrażnioną skórą, zwłaszcza w przebiegu AZS [3]. Ich ilość wraz z wiekiem spada, także osoby dorosłe – zwłaszcza z AZS powinny dbać o ich uzupełnianie. Liczne badania potwierdzają ich skuteczność w zwiększaniu stopnia nawilżenia skóry i redukcji uporczywego świądu [3]. Uszczelniając przestrzenie międzykomórkowe redukują przezskórną utratę wody i zatrzymują większą jej ilość w obrębie naskórka [3,4].
ALANTOINA I PANTENOL, CZYLI NAWILŻENIE I ZŁAGODZENIE
Oba te związki należą do grupy humektantów, czyli substancji pozytywnie wpływających na stan nawilżenia skóry [3]. Alantoina posiada cenne właściwości zmiękczające i regenerujące na skórę, przez co zmniejsza uczucie suchości i napięcia [3,6]. Wart podkreślenia jest fakt, że jest związkiem wysoce bezpiecznym i nie ma działania alergizującego i drażniącego [6].
Pantenol z kolei to prekursor witaminy B5, który odznacza się silnymi właściwościami higroskopijnymi [3,6]. W związku z tym, że efektywnie zatrzymuje wodę w obrębie warstwy rogowej skóry sprzyja jej nawilżeniu, a dodatkowe właściwości przyśpieszające procesy odnowy i gojenia redukują uczucie podrażnienia i świądu [3,4,6].
KWAS GLICYRYZYNOWY, CZYLI ZBAWIENNY WPŁYW LUKRECJI
W kontekście produktów dedykowanych osobom z suchą i podrażnioną skórą w przebiegu AZS warto też pamiętać o kwasie glicyryzynowym, będącym składnikiem korzeni lukrecji [7]. Jego cechą jest przede wszystkim ograniczanie obecnego w przebiegu AZS w obrębie skóry stanu zapalnego, co w konsekwencji sprzyja redukcji podrażnień i świądu, a także zmniejsza zaczerwienienia [7,8].
ALANTAN SENSITIVE NA PROBLEMY Z AZS I SUCHOŚCIĄ SKÓRY
Produktem, który Pani Ewa powinna zastosować może być krem Alantan Sensitive. Preparat ten posiada w swoim składzie cenione w terapii AZS ceramidy, kwas glicyryzynowy, pantenol i alantoinę. Dodatkowo zawiera też:
- skwalan z oliwek – to związek, którego celem jest wzmocnienie bariery lipidowej naskórka poprzez natłuszczenie skóry i uzupełnienie braków w warstwie lipidowej
- masło shea – czyli inaczej olej z masłosza, które zawiera NNKT i pozytywnie wpływa na warstwę lipidową skóry pielęgnując ją, odżywiając i nawilżając [3,5,6].
Alantan Sensitive dedykowany jest osobom, które narzekają na swędzenie, pieczenie, zaczerwienienie i nadmierne napięcie skóry. Produkt nie tylko łagodzi świąd, ale też wzmacnia regenerację bariery skórnej i pomaga zwiększyć stopień nawilżenia skóry. Może być stosowany przez osoby dorosłe, również przez kobiety w ciąży i karmiące piersią, które nie wykazują uczulenie na składniki preparatu.
Literatura:
- Leczenie chorych na atopowe zapalenie skóry: rola emolientów, M. Catherine Mack Correa, Judith Nebus, Dermatologia po Dyplomie, 2013;4(4): 49-68
- Tolerability and efficacy of a medical device repairing emollient cream in children and adults with mild to moderate atopic dermatitis, Andreas Pinter, Marie-Dominique Thouvenin, Adeline Bacquey, Ana Beatris Rossi, Therese Nocera, Dermatol Ther (Heidelb) (2019) 9:309-319
- Rola emolientów w atopowym zapaleniu skóry u dzieci, Ewa Kamińska, Developmental Period Medicine, 2018;XXII,4:396-403
- Składniki aktywne kosmetyków i dermokosmetyków stosowane w pielęgnacji skóry z atopowym zapaleniem, Anna Rudyk, Magdalena Jurzak, Stan skóry wykładnikiem stanu zdrowia, Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne sp. z o.o., Kraków 2012
- Pielęgnacja skóry atopowej, Joanna Krajewska, Lek w Polsce, Vol 25, Nr 02’15 (285)
- Pielęgnacja skóry osób chorych na atopowe zapalenie skóry w gabinecie kosmetycznym, Karolina Maria Lehmann, Aesthetic Cosmetology and Medicine 3/2022, vol.11
- Glycyrrhizic acid from licorice down-regulates inflammatory responses via blocking MAPK and PI3K/Akt-dependent NF-kB signalling pathways in TPA-induced skin inflammation, Wanfeng Liu, et.al., Med. Chem. Commun. 2018;9:1502-1510
- Aktualny stan wiedzy na temat chemizmu i aktywności biologicznej lukrecji gładkiej Glycyrrhiza glabra L., Kamila Kucharska-Ambrożej, Post Fitoter 2017;18(2): 158-164