Jakie sytuacje wpływają na niską podaż mikroskładników?
Mikroskładniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego dostarczane są przede wszystkim wraz z dietą. Niestety – źle zbilansowana lub ograniczona dieta mogą prowadzić do niewystarczającej podaży mikroskładników. Dla przykładu:
- Osoby stosujące dietę wegańską mogą doświadczać zbyt niskiej podaży cynku i witaminy D
- Osoby na diecie bezglutenowej z kolei nie dostarczają organizmowi wystarczających ilości selenu
- Osoby odchudzające się ograniczają ilość dostarczanej z pożywieniem witaminy C [1].
Warto pamiętać też o tym, że osoby palące papierosy narażone są na zmniejszoną ilość przyswajanej witaminy C, zaś pacjenci po operacji bariatrycznej doświadczają ograniczonej podaży cynku i selenu [1].
A jak kwestia podaży konkretnych mikroskładników wygląda w kontekście przyjmowanych leków? Pacjenci stosujący leki moczopędne (popularne diuretyki) mogą mieć do czynienia z ograniczonym wchłanianiem cynku [2]. Szczególnie istotny jest fakt, że popularne w okresie jesienno-zimowym NLPZ-y mogą sprzyjać ograniczeniu podaży cynku i witaminy C [2].
Zapamiętaj – źle zbilansowana dieta, mocno przetworzone produkty spożywcze, stosowane leki, tytoń, alkohol, podeszły wiek, choroby układu pokarmowego – mogą być przyczyną zmniejszonej podaży mikroskładników [1,2,3,4].
Cynk i selen jako naturalne wsparcie odporności
Cynk wywiera istotny wpływ na funkcjonowanie układu immunologicznego [4]. Związek ten jest przede wszystkim budulcem enzymów antyoksydacyjnych (m.in. dysmutazy ponadtlenkowej). Minerał ten przyczynia się zatem do redukcji stresu oksydacyjnego. Jest to niezwykle ważne, gdyż infekcjom wirusowym przeważnie towarzyszy wysoki poziom stresu oksydacyjnego, a komórki układu immunologicznego są szczególnie podatne na reaktywne formy tlenu [5,6].
Zmniejszona podaż cynku z dietą może przyczyniać się do spadku aktywności komórek NK i ograniczeniu zdolności makrofagów do fagocytozy [6]. Ponadto osłabione zostają podstawowe funkcje limfocytów T. Można zatem powiedzieć, że cynk sprzyja podnoszeniu odporności na infekcje górnych dróg oddechowych [4].
W przypadku selenu sytuacja wygląda podobnie. Związek ten pobudza układ odpornościowy do pracy, będąc przy tym istotnym elementem peroksydazy glutationowej (enzymu antyoksydacyjnego) [5]. Główne funkcje selenu w kontekście wzmacniania odpowiedzi immunologicznej to:
- Pobudzanie reakcji immunologicznej wśród makrofagów, neutrofili i limfocytów
- Pobudzanie aktywności proliferacyjnej limfocytów w odpowiedzi na kontakt z patogenem
- Aktywność antyoksydacyjna przy pomocy peroksydazy glutationowej [6].
Biodostępność selenu z roślin jest dość niska, dlatego też dość powszechny jest jego niewystarczający poziom wśród społeczeństwa [5].
Witamina C i czarny bez – czy one również wspierają odporność?
Witamina C nie bez przyczyny jest najbardziej chyba znaną z witamin. W kontekście układu immunologicznego należy wiedzieć, że jest ona istotnym składnikiem komórek tegoż układu, głównie leukocytów [7].
W przebiegu infekcji wirusowej witamina C jest dość szybko zużywana w ramach walki z patogenem, dlatego też (także w formie profilaktyki i wspierania odporności) zasadnym wydaje się jej suplementacja, zwłaszcza u osób narażonych na jej zmniejszoną podaż wraz z pożywieniem.
Czarny bez to roślina, z której pozyskuje się niewielkie owoce, odznaczające się jednak niezwykłą mocą. Wynika to z ich bogatego składu, w szczególności z obecności flawonoidów i antocyjanów [8,9]. Antocyjany wykazują aktywność przeciwwirusową względem wirusów atakujących układ oddechowy [10,11]. Flawonoidy zaś aktywują układ immunologiczny na drodze stymulacji monocytów do zwiększonej syntezy cytokin [10,11]. Suplementacja czarnego bzu pozytywnie wpływa zatem na zdolność organizmu do radzenie sobie z potencjalną infekcją [8].
CENTRUM IMMUNO – bo witaminy i minerały mają moc!
Centrum Immuno to preparat wielowitaminowy, zapewniający codzienne wsparcie dla prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego. W produkcie szczególną uwagę poświęcono składnikom mającym udokumentowany wpływ na poziom odporności, dlatego też Centrum Immuno posiada w swoim składzie m.in.:
- Witaminę C
- Witaminę D
- Cynk
- Selen
- Naturalny wyciąg z czarnego bzu.
Centrum Immuno to preparat dla osób dorosłych w postaci doustnych kapsułek. Dla osób chcących wesprzeć układ odpornościowy w okresie zwiększonego zapotrzebowania dostępne jest też Centrum Immuno Witamina C Max – w formie saszetek z musującym proszkiem. Oba produkty uzupełniają organizm w związki szczególnie istotne z punktu widzenia wsparcia odporności.
mgr farm. Mateusz Jabłoński
Literatura:
- Linus Pauling Institute (LPI). Multivitamin/mineral supplements. Materiał dostępny na stronie: http://lpi.oregonstate.edu/infocenter/multivitamin-mineral.html.
- Nutrition Review. A practical guide to avoiding drug-induced nutrient depletion. Materiał dostępny na stronie: http://nutritionreview.org/2013/04/practical-guide-avoiding-drug-induced-nutrient-depletion.
- Żywienie i suplementacja diety w wieku podeszłym, Piotr Szcześniak, Jan Szuszkiewicz, Łukasz Michalak, Daria Orszulak-Michalak, Farm Pol, 2009, 65(11): 775-779.
- Cynk – pierwiastek zdrowia, Maria Szcześniak, Bożena Grimling, Jan Meler, Farm Pol, 2014, 70(7): 363-366.
- Suplementacja selenem w czasach COVID-19, Iwona Wawer, Katarzyna Paradowska, Almanach, Vol. 15, Nr 2, 2020.
- Wpływ sposobu odżywiania na układ odpornościowy. Immunomodulacyjne działanie kwasów tłuszczowych, witamin i składników mineralnych oraz przeciwutleniaczy, Ewelina Dymarska, Alina Grochowalska, Hanna Krauss, Nowiny Lekarskie 2013, 82, 3, 222-231..
- Rola wybranych czynników żywieniowych w kształtowaniu odporności dzieci, Anna Kościej, Urszula Skotnicka Graca, Iwona Ozga, Probl Hig Epidemiol 2017, 98(2): 110-117.
- Black Elderberry (Sambucus nigra) supplementation effectively treats upper respiratory symptoms: A meta-analysis of randomized, controlled clinical trials, Jessie Hawkins, Colby Baker, Lindsey Cherry, Elizabeth Dunne, Complementary Therapies in Medicine (2018).
- A review of the antiviral properties of Black Elder (Sambucus nigra L.) products, Randall S. Porter, Robert F. Bode, Phytotherapy Research 2017.
- Randomized study of the efficacy and safety of oral elderberry extract in the treatment of influenza A and B virus infections, Z. Zakay-Rones, E. Thom, T. Wollan, J. Wadstein, The Journal of International Medical Research 2004; 32:132-140.
- Właściwości prozdrowotne czarnego bzu, Bożena Waszkiewicz-Robak, Elżbieta Biller, Probl Hig Epidemiol 2018, 99(3): 217-224.