Witamina C o przedłużonym uwalnianiu – jakie korzyści wynikają z jej stosowania?

O SAMEJ WITAMINIE C SŁÓW KILKA

Dlaczego należy uzupełniać zasoby witaminy C w organizmie? Wynika to przede wszystkim z faktu, że należy ona do związków egzogennych, których organizm sam nie potrafi zsyntezować [1, 2]. Powodem takiego stanu rzeczy jest konstrukcja genomu ludzkiego, która uniemożliwia przeprowadzenie końcowego etapu syntezy kwasu askorbinowego [2]. Źródłami witaminy C w pożywieniu są przede wszystkim owoce i warzywa. Niestety – ich przechowywanie oraz procesy obróbki termicznej, jak chociażby gotowanie zmniejszają znacząco zawartość kwasu askorbinowego [2, 3].

Spadek ilości witaminy C w wyniku gotowania wynosi nawet 50–70% [1, 3]. Proces gotowania powoduje, że aby dostarczyć do organizmu 60 mg kwasu askorbinowego należy zjeść dla przykładu minimum 400 g ugotowanych ziemniaków [1]. A warto w tym miejscu jeszcze zaznaczyć, że samo spożycie warzyw i owoców nie gwarantuje wchłonięcia całej zawartej w nich dawki witaminy C. Z pożywienia wchłania się około 70–95% tego związku [2]. Ponadto zmiany chorobowe w jelitach, przyjmowanie inhibitorów pompy protonowej czy też duża zawartość cukrów w pożywieniu znacząco zmniejszają stopień przyswajania tej witaminy [2].

WITAMINA C W KONTEKŚCIE WYSTĘPOWANIA INFEKCJI

Kwas askorbinowy to związek niezwykle aktywny biologicznie [4]. W organizmie ludzkim pełni przede wszystkim rolę antyoksydantu. Jest również kofaktorem licznych enzymów [2]. Wpływa na prawidłowe funkcjonowanie naczyń krwionośnych i chroni DNA przed stresem oksydacyjnym [5]. A czy odgrywa jakąś rolę w profilaktyce i leczeniu chorób infekcyjnych?       Jest to więcej niż pewne, jeśli wziąć pod uwagę, że:

• witamina C wpływa na aktywność układu immunologicznego poprzez stymulację fagocytów i limfocytów,
• oddziałując na komórki układu odpornościowego, zwiększa produkcję cytokin,
• jej niedobór zmniejsza stopień przyswajania żelaza, a przecież spadek zawartości żelaza powoduje również obniżenie odporności na zakażenia [2, 3, 6].

Bezsprzecznie duże ilości witaminy C zużywają limfocyty, czyli komórki układu odpornościowego [1]. Stopień zapotrzebowania na kwas askorbinowy rośnie zatem w przebiegu infekcji. Udowodniono, że suplementacja witaminy C skraca czas infekcji o blisko 10% [1, 2]. Co więcej – ryzyko wystąpienia takiej infekcji zredukowane jest o prawie połowę w przypadku osób narażonych na znaczny wysiłek fizyczny, zimno czy też stres [1,2]. Suplementacja witaminy C może zatem skracać czas infekcji i łagodzić jej przebieg [3].

CZY KAŻDA WITAMINA C JEST TAKA SAMA?

Zapotrzebowanie ludzkiego organizmu na witaminę C to co najmniej 90 mg/dzień dla mężczyzn i 75 mg/dzień dla kobiet [3]. Są to jednak dawki minimalne. A zważywszy na fakt, że polecana dla zdrowia dieta śródziemnomorska dostarcza do organizmu około 200–500 mg/dobę tego związku, spotkać można powszechnie opinie o zalecaniu dobowej dawki na poziomie przynajmniej 200 mg [3]. Biorąc pod uwagę wzrost zapotrzebowania na kwas askorbinowy w przebiegu infekcji, uzupełnianie jej ilości na poziomie 500 mg/dobę jest czymś pożądanym. Dlaczego zatem nie więcej jak 500 mg? Gdyż organizm ma ograniczone możliwości wchłaniania tej witaminy [3]!

Kwas askorbinowy ulega wchłanianiu głównie w dwunastnicy i jelicie cienkim na drodze transportu aktywnego. Niezbędny jest do tego właściwy nośnik, który przy zażyciu nadmiernej dawki ulega wysyceniu. Oznacza to, że pozostała przyjęta część zostaje wydalona [3]. Dodatkowo – wysycenie krwi witaminą C sprawia, że jej nadmiar również usuwany jest przez nerki. Skuteczność absorpcji przy zażyciu 200 mg waha się między 70 a 90% i spada w miarę wzrostu dawki do nawet 40% przy jednostkowym przyjęciu 3 g [3]. Bezsprzecznie widać więc, że nie należy jednorazowo stosować dużych dawek, gdyż ich nadmiar jest i tak usuwany z organizmu [5]. Co zatem można zrobić, aby zagwarantować właściwy stopień absorpcji?

PRZEDŁUŻONE UWALNIANIE SPOSOBEM NA SKUTECZNĄ TERAPIĘ

Metodą na dostarczenie do organizmu niezbędnej dawki witaminy C i jednocześnie utrzymanie wysokiego jej stężenia we krwi przez odpowiednio długi czas jest modyfikacja sposobu jej uwalniania w przewodzie pokarmowym. Przedłużone uwalnianie pozwala osiągnąć stopień jej wchłaniania na poziomie ponad 90% (nawet 98,6%) [7, 8]. Dotyczy to dawki 500 mg, której normalne dostarczenie do organizmu i długotrwałe utrzymanie wysokiej zawartości we krwi jest przy standardowej diecie wręcz niemożliwe [9].

Jakie korzyści wynikają z przedłużonego uwalniania witaminy C?

• Organizm otrzymuje większą dawkę kwasu askorbinowego.
• We krwi utrzymuje się stałe jej stężenie, bez momentów szczytowych i następujących po nich spadków zawartości.
• Nie dochodzi do wydalania znacznej części przyjętej dawki – korzyść ekonomiczna i zdrowotna (nadmiar nieprzyjętej witaminy C w dolnym odcinku przewodu pokarmowego wiąże się często z efektem przeczyszczającym) [2, 3, 8, 9].

Kiedy zatem stosować witaminę C o przedłużonym uwalnianiu? Szczególnie w sytuacji:

• chęci uzupełnienia jej niedoborów (u osób starszych, kobiet w ciąży, palaczy i alkoholików, w momencie narażenia na nadmierny stres, osób chorych na cukrzycę),
• chęci utrzymania podwyższonego poziomu odporności czy też ograniczenia nieprzyjemnych dolegliwości związanych z przebiegiem przeziębienia,
• spadku odporności i chęci jej wzmocnienia [8].

W wyszczególnionych powyżej przypadkach warto zastosować produkt leczniczy Rutinoscorbin Witamina C Forte [8]. Zawiera on w swoim składzie witaminę C w dawce 500 mg, dla której zastosowano przedłużone uwalnianie. Pozwala ono na uzyskanie biodostępności na poziomie 98,6%.

ARTYKUŁ SPONSOROWANY

mgr farm. Mateusz Jabłoński

Literatura:

1. Współczesne poglądy na rolę witaminy C w fizjologii i patologii człowieka, Kalina Maćkowiak, Lech Torliński, Nowiny Lekarskie 2007, 76, 4, 349–356.
2. Witamina C w leczeniu nowotworów i profilaktyce chorób niezakaźnych, Małgorzata Kalemba-Drożdż, Państwo i Społeczeństwo 2018 (XVIII), nr 3.
3. Znaczenie witaminy C dla organizmu człowieka, Katarzyna Zawada, Herbaslim, nr 1(2)/2016.
4. Witamina C – budowa, właściwości, funkcje i występowanie, Katarzyna Janda, Magdalena Kasprzak, Jolanta Wolska, Pom J Life Sci 2015, 1, 4, 419–425.
5. Witamina C – fakty i mity, Arkadiusz Dobosz, Świat Przemysłu Farmaceutycznego 1/2016.
6. Udział laktoferryny w gospodarce żelazem w organizmie. Część I. Wpływ laktoferryny na wchłanianie, transport i magazynowanie żelaza, Jolanta Artym, Postepy Hig Med Dosw. (online), 2008; 62: 599–611.
7. Witamina C – rola i znaczenie dla organizmu, Agnieszka Kantorska, Praca poglądowa w ramach specjalizacji z farmacji aptecznej, woia.pl.
8. Charakterystyka Produktu Leczniczego Rutinoscorbin Witamina C Forte.
9. Dwukierunkowe działanie witaminy C a degradacja i suplementacja, Katarzyna Kaliś, Postepy Hig Med Dosw. (online), 2015; 69: 1239–1244.

Rutinoscorbin Witamina C Forte. 500 mg, kapsułki o przedłużonym uwalnianiu, twarde. Jedna kapsułka zawiera 500 mg kwasu askorbowego (Acidum ascorbicum). Wskazania do stosowania. Kapsułki Rutinoscorbin Witamina C Forte stosuje się: w zapobieganiu i leczeniu stanów niedoboru witaminy C; (niedobory witaminy C mogą wystąpić podczas ciąży i laktacji, u palących, u ludzi w podeszłym wieku, w stanach stresu, podczas stosowania niektórych rodzajów diet, np. diety eliminacyjnej, u osób regularnie spożywających alkohol); w celu utrzymania odporności na infekcje oraz zmniejszania dolegliwości związanych z przeziębieniem i skrócenia czasu trwania choroby, w leczeniu i profilaktyce paradontozy, próchnicy, zapalenia dziąseł, szkorbutu; pomocniczo: w stanach obniżonej odporności organizmu, w leczeniu niedokrwistości, aby przyspieszyć proces gojenia i bliznowacenia ran. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą, kamica szczawianowa i choroby związane z zaburzeniami gospodarki żelaza (talasemia, hemochromatoza, niedokrwistość syderoblastyczna) lub inne choroby mające wpływ na obciążenie żelazem. Podmiot odpowiedzialny: GlaxoSmithKline Consumer Healthcare Sp. z o.o. v.VI.2018.

PM-PL-RSN-20-00002